~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 :
Χιονοδρομικό Βόρα ή Καϊμακσαλάν
Προτομή οπλαρχηγού Μιχάλη Ιωαν. Μελανάκη (1889-1912) Κρητικό οπλαρχηγός , πολέμησε στην Κορυτσά δίπλα στην λίμνη των Ιωαννίνων
Προσκύνημα στην Ι. Εικόνα της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο -Βέροια .-
Στον καταρράκτη της Έδεσσας ὕψους 70 μέτρων .-
Kάθε χρόνο χιλιάδες χιονοδρόμων επισκέπτονται τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Xιονοδρομικού Kέντρου του Bόρρα, ενώ η Εθνική ομάδα και οι περισσότερες σχολές σκι ξεκινούν εκεί την προετοιμασία τους.
Tο Xιονοδρομικό Kέντρο Bόρρα-Kαϊμάκτσαλαν απέχει 45 χιλιόμετρα από την πανέμορφη πόλη της Έδεσσας και αναπτύσσεται στην νοτιοανατολική πλευρά του όρους σε υψόμετρο από 2.050 έως 2.480 μέτρα.
Στην κορυφογραμμή του όρους Βόρρα το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία με αγνάντεμα τα Σκόπια ...και την Ελλάδα μας (σύνορα).- Oι επισκέπτες του Xιονοδρομικού Kέντρου μπορούν να καταλύσουν σε παραδοσιακούς ξενώνες ή ακόμα και στο Σαλέ του Xιονοδρομικού το οποίο βρίσκεται στα 2.050 μ. υψόμετρο με πανοραμική, εντυπωσιακή θέα προς τη λίμνη Bεγορίτιδα.
Eπίσης, στο χιονοδρομικό κέντρο υπάρχουν καταστήματα ενοικίασης-πώλησης ειδών εξοπλισμού σκι-snowboard.
*** ΤΟ ΟΡΟΣ ΒΟΡΑΣ ή ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ : Πού βρίσκεται;
Ο Βόρας (ή Καϊμακτσαλάν ή Καϊμάκι) είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Πέλλας έως τα όρια με το νομό Φλώρινας. Συνεχίζεται και πέρα από τα σύνορα στην πλευρά της ΠΓΔΜ.
Στις κορυφές σε υψόμετρο 2150 μ. του όρος Βόρρα ή Καϊμακσαλάν .
Βίντεο από X. K. ΒΟΡΑ ή ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ 26/03/2016 : https://youtu.be/OBDemwRChVc .-
Το όρος Καϊμάκατσαλαν ή Βόρρας βρίσκεται στα σύνορα με το κράτος της FYROM και η κορυφογραμμή του αποτελεί την όριο γραμμή μεταξύ των δύο κρατών. Είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε ύψος βουνό της Ελλάδας με υψόμετρο 2.524μ. κορυφή στην οποία βρίσκεται και το χιονοδρομικό κέντρο.
Στην κορυφή του, και επί της γραμμής των συνόρων, υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που αποτελεί μνημείο του 1ου Παγκοσμίου πολέμου, είναι κατασκευασμένο σε ρυθμό καθολικό και υπάρχει στο υπόγειό του κενοτάφιο των θυμάτων που έπεσαν στις μάχες που διεξήχθησαν στις πλαγιές του.
Το μεγαλύτερο μέρος του έχει προταθεί να συμπεριληφθεί στις περιοχές Nature 2000. Στους πρόποδες του όρους βρίσκεται η λίμνη Βεγορίτιδα, από τις μεγαλύτερες της Ελλάδος σε έκταση και βάθος, που απλώνεται στα γεωγραφικά όρια τριών νομών Πέλλας - Φλώρινας - Κοζάνης και προστατεύεται από τη συνθήκη Ramshar.
Η ψηλότερη κορυφή είναι το Καϊμάκτσαλαν ή Καϊμάκι με 2.524 μέτρα. Ο Βόρας συνδέεται δυτικότερα με τα βουνά Πίνοβο (2.156 μέτρα) και Τζένα (2.182 μέτρα), τα οποία αποτελούν τμήμα της ίδιας οροσειράς. Καλύπτεται από δάση δρυός, οξιάς και πεύκης. Στον Βόρα λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο. Στην ψηλότερη κορυφή του υπάρχει μικρή εκκλησία, μνημείο Σέρβων πεσόντων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Βόρεια της Όρμας Αλμωπίας εκτείνεται το Μαύρο Δάσος του Βόρα με πυκνή βλάστηση.
Από τις δυτικές πλαγιές του Βόρα πηγάζει ο Μογλενίτσας, από τον οποίο πριν τα αποστραγγιστικά έργα που πραγματοποιήθηκαν στην πεδιάδα των Γιαννιτσών τμήμα του είναι ο Λουδίας, και από τις νότιες ο ποταμός Εδεσσαίος.
Το όνομα της ψηλότερης κορυφής, Καϊμακτσαλάν, σημαίνει Γη "Απαλή σαν Κρέμα".
Ανεβαίνοντας τον Βόρρα αγναντεύουμε την λίμνη Βεγορίτιδα στο Νομό Πέλλας Η θέα από το βουνό είναι καταπληκτική αφού μπορεί κανείς με γυμνό μάτι να παρατηρήσει μέχρι τον Θερμαϊκό κόλπο, την κορυφή του Ολύμπου και φυσικά το απέναντι χιονοδρομικό κέντρο των τριών- πέντε Πηγαδιών της Νάουσας. Όταν η νέφωση είναι χαμηλή έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε αεροπλάνο και βλέπεις από κάτω σου το λευκό πάπλωμα
που σχηματίζουν τα σύννεφα.
Ομορφιές στο όρος Βόρρα
Κατά την Ελληνική μυθολογία, στο Βόρα κατοικούσε ο Βορέας, ενώ κατά τον Ελλάνικο, ο Βορέας ήταν η προσωποποίηση του όρους Βόρα της Μακεδονίας. Οι δυο γιοι του Βορέα, Καλάις και Ζήτης πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία ως Αργοναύτες.
To Κέντρο αρχίζει από τα 2.050μ όπου υπάρχει το κεντρικό καταφύγιο, χώροι στάθμευσης, σχολές σκι, πίστες αρχαρίων,
καταστήματα ενοικιάσεων, εκδοτήρια και ο πρώτος αναβατήρας και καταλήγει στα 2.480μ όπου βρίσκεται ο σταθμός άφιξης
του υψηλότερου αναβατήρα της Ελλάδος.
Βρίσκεται σε απόσταση 45 Km από την Έδεσσα και ο δρόμος είναι πολύ
καλός. Tο Xιονοδρομικό Kέντρο αναπτύσσεται στην νοτιοανατολική πλευρά του όρους Bόρας σε υψόμετρο 2.480 μ.
και διαθέτει πίστες πολλών χιλιομέτρων και διαφόρων επιπέδων δυσκολίας.
Tο Xιονοδρομικό Kέντρο λειτουργεί από τις αρχές Νοεμβρίου έως αρχές Mαΐου. H διάρκεια και η ποιότητα του χιονιού το καθιστούν ένα από τα καλύτερα της πατρίδας μας .-
*** Παραδοσιακός Οικισμός Παλαιού Αγίου Αθανασίου ή Tσέγανης
Βίντεο , ..Ανεβαίνοντας για το Βόρα Χ. Κ . Καϊμακσαλάν 26/03/2016 : https://youtu.be/WdgUsTrzcgg .
Σε απόσταση 30χλμ.από την πόλη της Έδεσσας και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο του όρους Bόρας βρίσκεται ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός του Aγίου Aθανασίου ή Tσέγανης.
Tο παλιό χωριό του Aγ. Aθανασίου είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1200 μ. στους πρόποδες του βουνού Bόρας (ή Kαϊμάκτσαλαν), στην κορυφή Πιπερίτσα.
Tο χωριό κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα και κατοικούνταν έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980 οπότε οι κάτοικοί του μεταφέρθηκαν στο νέο οικισμό που βρίσκεται 6 χλμ. κάτω από τον παλιό Άγιο Αθανάσιο.
O επισκέπτης που θα βρεθεί στον παραδοσιακό οικισμό, θα θαυμάσει τα κεραμοσκεπή κτίρια του χωριού, δείγματα της παραδοσιακής τοπικής αρχιτεκτονικής κτισμένα από πελεκητή πέτρα.
Σημαντικό αξιοθέατο του χωριού είναι η εκκλησία της Aναλήψεως η οποία κτίστηκε στα τέλη του 1700.
Σήμερα ο παραδοσιακός οικισμός του Aγίου Aθανασίου ή Tσέγανη, όπως ονομάζεται από τους ντόπιους, είναι πόλος έλξης των τουριστών και των χιονοδρόμων του Bόρα.
Στο παλιό αλλά και στο καινούργιο χωριό υπάρχουν εστιατόρια, καφετερίες, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν μια άνετη διαμονή μέσα στη φύση και την παράδοση .-
Σε υψόμετρο 750 μ. βρίσκεται ο οικισμός του Νέου Αγ. Αθανασίου
*** Λουτράκι (Πόζαρ)
Βίντεο στα ΛΟΥΤΡΑ ΠΟΖΑΡ Ν. Πέλλας Σάββατο 26/03/2016 6 : https://youtu.be/jo6O2cdUnOY .-
Μόλις 13 χιλιόμετρα απο την Αριδαία και 25 απο την Έδεσσα, στους πρόποδες του όρους Βόρρας, βρίσκονται τα ιαματικά λουτρά Πόζαρ.
Σ'αυτό το καταπράσινο τοπίο, γεμάτο δέντρα, καταρράκτες, βράχους και υπέροχη θέα η φύση στάθηκε ακόμα πιο γενναιόδωρη και της χάρισε τις μοναδικές, θερμές πηγές της. Τα Ιαματικά Λουτρά Πόζαρ αποτελούν πόλο έλξης πολλών τουριστών, οι οποίοι αναζητούν θεραπεία, χαλάρωση, ευεξία και ξεκούραση. Οι θερμές πηγές απευθύνονται σε όλους όσους θέλουν να εντάξουν στις διακοπές τους, το φυσικό, ορεινό περιβάλλον.
Επιπλέον, το Λουτράκι Αριδαίας, μόλις 2.5 χλμ μακριά απο τις πηγές, έχει μεταμορφωθεί σε ένα άρτιο τουριστικό θέρετρο με μεγάλη ποικιλία ξενώνων, ξενοδοχείων, εστιατορίων, καφέ, μπάρ και γενικά όλων των σύγχρονων υπηρεσιών. Μεγάλο πλήθος τουριστών κατακλύζει την περιοχή, όλο τον χρόνο, με μοναδικό σκοπό να γευτούν τις απολαύσεις που προσφέρει ο τόπος.
Η περιοχή όμως έχει πολλά να προσφέρει και στους φυσιολάτρεις. Υπάρχει μια άριστη διαδρομή, απαράμιλλου κάλους, προς το φαράγγι της, με "κρυμμένα" σπήλαια κατα μήκος του βουνού και μοναδικά φυσικά τοπία.
Τα Λουτρά Πόζαρ αποτελούν αναμφίβολα, μία απο τις καλύτερες τοποθεσίες της Ελλάδος που θα πρέπει να γνωρίσετε, κατάλληλη για πολυήμερες διακοπές ή απλά για μικρές αποδράσεις και σας περιμένει όλο τον χρόνο.
*** Το χωριό Άρνισσα στη Βεγορίτιδα :
Βίντεο διαδρομής , Στη λίμνη Βεγορίτιδα 26/03/2016: https://youtu.be/vYtsiZ3qeuo .-
Η Άρνισσα εiναι η πρωτεύουσα του δήμου βεγορίτιδος στους πρόποδες του όρους Καϊμάκτσαλαν ή Βόρρα και στις όχθες της λίμνης Βεγορίτιδος.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο στοιχείων προσφέρει στον επισκέπτη την ευκαιρία να απολαύσει
το βουνό και το νερό χωρίς να κουραστεί με άσκοπες και χρονοβόρες μετακινήσεις.
Η όμορφη λίμνη σας καλεί να κάνετε το μπάνιο σας και να χαρείτε τη δροσιά της τα ζεστά καλοκαίρια.
Η Λίμνη Βεγορίτιδα ή Οστρόβου ή Κέλη, βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Ελληνικής επικράτειας
κοντά στα σύνορα με την Π.Γ.Δ.Μ. Ο επισκέπτης φθάνοντας στην περιοχή της λίμνης
και αντικρίζοντάς την από ψηλά εντυπωσιάζεται από την ηρεμία και την εξαιρετική ομορφιά του τοπίου.
Η λίμνη σε συνδυασμό με τους γύρω ορεινούς όγκους της περιοχής (Βόρας και Βέρμιο)
αποτελούν μία σύνθεση εξαιρετικού φυσικού κάλλους που προσφέρεται για πληθώρα τουριστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων
(σκι, ιστιοπλοΐα, αεραθλητισμό κλπ). Αποτελεί εξαιρετικής σημασίας υδροβιότοπο καθώς φιλοξενεί
πολλά και σπάνια είδη πουλιών και ψαριών.
*** Το χωριό Λουτράκι (Πόζαρ)
Διαδρομή σε Λουτράκι Πέλλας 26/03/2016 : https://youtu.be/Ybb-VSV2Z4Q .-
Διαδρομή προς Λουτρά Πόζαρ 26/03/2016: https://youtu.be/Y3qxLm5O-xI .-
Μόλις 13 χιλιόμετρα απο την Αριδαία και 25 απο την Έδεσσα, στους πρόποδες του όρους Βόρρας, βρίσκονται τα ιαματικά λουτρά Πόζαρ.
Σ'αυτό το καταπράσινο τοπίο, γεμάτο δέντρα, καταρράκτες, βράχους και υπέροχη θέα η φύση στάθηκε ακόμα πιο γενναιόδωρη και της χάρισε τις μοναδικές, θερμές πηγές της. Τα Ιαματικά Λουτρά Πόζαρ αποτελούν πόλο έλξης πολλών τουριστών, οι οποίοι αναζητούν θεραπεία, χαλάρωση, ευεξία και ξεκούραση. Οι θερμές πηγές απευθύνονται σε όλους όσους θέλουν να εντάξουν στις διακοπές τους, το φυσικό, ορεινό περιβάλλον.
Επιπλέον, το Λουτράκι Αριδαίας, μόλις 2.5 χλμ μακριά απο τις πηγές, έχει μεταμορφωθεί σε ένα άρτιο τουριστικό θέρετρο με μεγάλη ποικιλία ξενώνων, ξενοδοχείων, εστιατορίων, καφέ, μπάρ και γενικά όλων των σύγχρονων υπηρεσιών. Μεγάλο πλήθος τουριστών κατακλύζει την περιοχή, όλο τον χρόνο, με μοναδικό σκοπό να γευτούν τις απολαύσεις που προσφέρει ο τόπος.
Η περιοχή όμως έχει πολλά να προσφέρει και στους φυσιολάτρεις. Υπάρχει μια άριστη διαδρομή, απαράμιλλου κάλους, προς το φαράγγι της, με "κρυμμένα" σπήλαια κατα μήκος του βουνού και μοναδικά φυσικά τοπία.
Τα Λουτρά Πόζαρ αποτελούν αναμφίβολα, μία απο τις καλύτερες τοποθεσίες της Ελλάδος που θα πρέπει να γνωρίσετε, κατάλληλη για πολυήμερες διακοπές ή απλά για μικρές αποδράσεις και σας περιμένει όλο τον χρόνο.
*** Το χωριό Παναγίτσα
Βίντεο , ....Στο χιονοδρομικό Καϊμακσαλάν 26/03/2016: https://youtu.be/SpJkkCCgqQE .-
Βίντεο ,.. Χ. Κ. Καϊμακσαλάν ή Βόρα 26/03/2016: https://youtu.be/Or6U6PC-0_g .-
Βίντεο , ...Από Βεγορίτιδα λίμνη για Χ. Κ. Βόρα - Καϊμακσαλάν διαδρομή 26/03/2016 : https://youtu.be/FYPeqdUed5Y .-
Στους πρόποδες του Βόρα, στο χωριό Παναγίτσα υπάρχει ανεμοδρόμιο που θεωρείται ενά από τα καλύτερα της Ευρώπης
και δίπλα ειδικά διαμορφωμένη πίστα αγώνων μότο-κρος.
Επίσης στην Παναγίτσα 8χλμ. από τον Αγ. Αθανάσιο λειτουργεί μικρό χιονοδρομικό κέντρο με 2 πίστες διαμορφωμένες
με τεχνητό χιόνι, υπάρχει τεχνητή πίστα αναρρίχησης και δυνατότητα οργάνωσης flying box, τοξοβολίας,
ορεινού ποδήλατου, πτήση parapente από τη θέση Κερασιές του Βόρα σε υψόμετρο 1600μ. και προσγείωση
στο ανεμοδρόμιο της Παναγίτσας.
20 χλμ. Δυτικά της Έδεσσας μεταξύ των χωριών Zέρβης και Παναγίτσας, στους πρόποδες του όρους Bόρας (Kαϊμάκτσαλαν)
βρίσκεται το αεραθλητικό κέντρο Mακεδονίας-Θράκης που δημιούργησε το ενδιαφέρον και η φροντίδα των μελών της Aερολέσχης
της Έδεσσας.
Πρόκειται για το πρώτο και μοναδικό ιδιόκτητο αεροδρόμιο στην Eλλάδα το οποίο ιδρύθηκε το 1976
και έκτοτε αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αθλο- τουριστικούς χώρους του Nομού
με διεθνή προβολή και χιλιάδες επισκέπτες.
H τοποθεσία στην οποία εγκαταστάθηκε είναι ιδανική για αεραθλητισμό,
καθώς περικλείεται από τον ορεινό όγκο του Bόρα διαθέτοντας ταυτόχρονα ευνοϊκά ρεύματα για ανεμόπτερα
και δυναμικό ρεύμα στην πλαγιά.
Στο αεραθλητικό κέντρο γίνονται επιδείξεις ακροβατικής ανεμοπλοΐας,
ενώ διοργανώνονται αγώνες ανεμοπορίας και από το 1990 το Πανελλήνιο πρωτάθλημα αλεξιπτωτισμού πλαγιάς (parapente).
*** Το χωριό Κερασία
Βίντεο ,... Κερασιά Αριδαίας 26-03-2016 : https://youtu.be/R0YmW4UOd3M .-
13 χλμ. από την Έδεσσα σε υψόμετρο 800 μ. Βρίσκεται το χωριό της Κερασιάς ή αλλιώς 'Κροντσέλοβο'. Την παραδοσιακή φιλοξενία του χωριού μπορείτε να τις απολαύσετε σήμερα στο ξενοδοχείο 'Κερασιά' (κατασκευή 2006) λίγο μετά την πλατεία του χωριού ανεβαίνοντας προς το Καϊμάκτσαλάν. Το χωριό διαθέτει πλατεία με καφενείο-παντοπωλείο και πλατάνι και βρίσκεται στο κέντρο της Ορεινής Πέλλας.
*** ΕΔΕΣΣΑ
΄Βίντεο διαδρομές -βόλτες από την Έδεσσα Ν. Πέλλας :
1.- Έδεσσα καταρράκτες 26/03/2016 : https://youtu.be/jYFCNasKaC4 .-
2.- ΕΔΕΣΣΑ διαδρομή 26/03/2016 : https://youtu.be/Y7sOKklDCBs .-
3.- Καταρράκτης Έδεσσας 26/03/2016 : https://youtu.be/MWoI9bL2xKg .-
4.- Διαδρομή για Έδεσσα από Θεσσαλονίκη 26/03/2016 : https://youtu.be/qhl3RKuFU0A .-
5.- Διαδρομή για Έδεσσα αφήγηση για καταρράκτες 26/03/2016 :
https://youtu.be/G9blyl-Xqv0 .-
6.- Έδεσσα Εδεσσαίος ποταμός καταρράκτες 26/03/2016 : https://youtu.be/GFhuVYc7FwU .-
7.- Έδεσσα στους καταρράκτες 26/03/2016: https://youtu.be/FWguUYut3Vo .-
8.- Καταρράκτες ΕΔΕΣΣΑ 26/03/2016 : https://youtu.be/Uat2fM0WLyQ .-
9.- Καταρράκτες ΕΔΔΕΣΑΣ 26/03/2016 : https://youtu.be/wOEjGcvhfxU .-
10.- ΕΔΕΣΣΑ στούς καταρράκτες 26/03/2016 : https://youtu.be/-ladkYRaB5g .-
Έδεσσα, η πόλη μας.
Η ιστορία της πόλης της Έδεσσας, από τις σημαντικότερες της αρχαίας Ελλάδας, υπήρξε αδιάκοπη από την ίδρυσης της ως σήμερα. Με φυσικό πλούτο και χτισμένη πάνω στον Βράχο, λόγω της στρατηγικής της θέσης έθελξε πολλούς κατακτητές. Όμως, παρά τις περιόδους κατάκτησης, με πιο μεγάλη αυτή της Τουρκοκρατίας, κράτησε την εθνική της ταυτότητα και την απαράμιλλη φυσική ομορφιά της.
Η Έδεσσα σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Οι καταρράκτες της, το ιστορικό κέντρο, με χρώμα από παλιά Ελλάδα, οι αρχαιολογικοί της χώροι , η Κοίμηση της Θεοτόκου (εκκλησία του 14ου αιώνα), λείψανα των παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών ναών στην περιοχή της Κάτω Πόλης του Λόγγου, το Γενί Τζαμί (το μόνο τουρκικό τέμενος που διατηρείται αναλλοίωτο), το Κανναβουργείο (εργοστάσιο επεξεργασίας κάνναβης για κατασκευή σκοινιών) είναι μερικοί πόλοι έλξης για τους πολυάριθμους τουρίστες, που επισκέπτονται την πόλη μας κάθε μέρα.
Παρά την πυκνή μεταπολεμική της δόμηση, παραμένει πανέμορφη και εντυπωσιακή. Οι Καταρράκτες της, τα πολυάριθμα κανάλια της, που διασχίζουν την πόλη με τις μικρές γέφυρες επικοινωνίας, τα μεγάλα πάρκα της (Κιουπρί, Καταρρακτών, Μεγάλου Αλεξάνδρου, 25ης Μαρτίου), οι δενδροφυτεμένοι δρόμοι, είναι στοιχεία που την καθιστούν μοναδική.
Η Έδεσσα του σήμερα, πρωτεύουσα του νομού Πέλλας – πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου- συναντά μπροστά της μια μεγάλη πρόκληση. Την πρόκληση της αναζήτησης και διεκδίκησης ταυτόχρονα του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσει στην Ενιαία Ευρώπη, στην Ελλάδα, στη Μακεδονία. Με συμμετοχή σε κοινές δράσεις όπως: Εθνικό Δίκτυο πόλεων με ποτάμι, Παγκόσμιο οργανισμό πόλεων με πολιτιστική κληρονομιά και Ευρωπαϊκό δίκτυο πόλεων για εξοικονόμηση ενέργειας (Energy Cities), η πόλη μας προσπαθεί μέρα με την μέρα, χρόνο με τον χρόνο για την ανάπτυξη της με την βοήθεια του ανθρώπινου δυναμικού της, των δημοτών της, και των δημοτικών παραγόντων της, που συναποτελούν την καλύτερη δυνατή εγγύηση για το μέλλον της.
Αξιοθέατα της Έδεσσας :
*** Η Έδεσσα , πρωτεύουσα του νομού Πέλλας, πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι ίσως η μόνη σημαντική πόλη της Αρχαίας Μακεδονίας, που λειτούργησε αδιάλειπτα και ακατάπαυστα 3.000 χρόνια με ζωτικότητα, δυναμισμό και προπαντός ακλόνητη πίστη και αγάπη για την ύπαρξη της. Οι πρώτοι προϊστορικοί οικισμοί απαντώνται δίπλα στις πηγές του ποταμού Εδεσσαίου καθώς και στις όχθες του, στην περιοχή Καρκάγια (είναι αντιπροσωπευτικό το τελευταίο δείγμα προϊστορικού οικισμού, που αποκαλύφθηκε πέρσι κατά την εκτέλεση των εργασιών της παράκαμψης της πόλης).Σύμφωνα με την παράδοση, τον 9ου αιώνα π.Χ. ο Περδίκας ή Καράνος ιδρύει την Μακεδονική δυναστεία των Τημενιδών. Επιβάλλεται στους Φρύγες, που κατοικούσαν την περιοχή και ιδρύει την πόλη την οποία ονομάζει Αιγές.
Η αρχαία Έδεσσα αναπτύσσεται σε δύο άνισα επίπεδα: την Άνω Πόλη ή Ακρόπολη πάνω στον Βράχο και την κάτω πόλη στον Λόγγο, όπου ήταν οργανωμένος και ο κύριος αρχαίος οικισμός. Παρά την μεγάλη υψομετρική διαφορά τους τα δύο επίπεδα ήταν οχυρωμένα ως ενιαίο σύνολο με ισχυρό τείχος, το οποίο ενισχύονταν με διαδοχικούς πύργους. Η οχύρωση της πόλης ανάγεται στον 4ο αιώνα π.Χ. Η πόλη γνωρίζει την Ρωμαϊκή κυριαρχία το 148π.Χ. και στα τέλη του 2ου π.Χ. αιώνα κατασκευάζεται η Εγνατία οδός ( Via Egnatia). Η σπουδαιότητα της πόλης ενισχύεται, αφού ο σημαντικός εμπορικός και στρατιωτικός δρόμος, που συνδέει Δύση με Ανατολή, περνάει από την πόλη της Έδεσσας. Στα Βυζαντινά χρόνια, λόγω της στρατηγικής της θέσης, αποτελεί πεδίο συγκρούσεων και διεκδικήσεων. Δέχεται βαρβαρικές επιδρομές από Γότθους, Βησιγότθους, Οστρογότθους και Ούνους. Στο τέλος του 6ου μ.Χ. αιώνα σταματά η ζωή στην κάτω πόλη. Οι κάτοικοι λόγω των βαρβαρικών επιδρομών εγκαθίστανται στην Ακρόπολη. Έτσι νιώθουν πιο ασφαλείς.
Η πόλη αναπτύσσεται και οργανώνεται στο ΄Άνω Επίπεδο μέχρι και σήμερα. Στο τέλος του 6ου αιώνα μ.Χ. δέχεται επιδρομές και από σλαβικά φύλα. Το 997μ.Χ. πέφτει στα χέρια του Βούλγαρου βασιλιά Σαμουήλ. Στα τέλη του 11ου αιώνα ανακτάται από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Βασίλειο ΄Β. Από τον 10 αιώνα μ.Χ. καθιερώνεται για την πόλη η ονομασία Βοδενά ( Voda = νερό)Τον 14ο αιώνα μ.Χ. γίνεται πεδίο εμφυλίων συγκρούσεων μεταξύ των Παλαιολόγων. Το 1351μ.Χ. περνάει στα χέρια των Σέρβων. Διοικείται από τον Θωμά Πρελιούμποβιτς και την γυναίκα του Αγγελίνα Μαρία Παλαιολογίνα, μέχρι το 1367μ.Χ. Μετά από μία περίοδο αναρχίας αλώνεται από τους Τούρκους το 1389μ.Χ.Από το 1389μ.Χ. μέχρι το 1922μ.Χ. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι αποτελούν τις δύο μεγάλες πληθυσμιακές θρησκευτικές ομάδες της πόλης. Στα τέλη του 18ου αιώνα η πόλη περνάει στην κυριαρχία του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων .Πολύ πριν το 1821μ.Χ., ο επαναστατικός ενθουσιασμός ξεσπά στην περιοχή και οργανώνονται ένοπλες ομάδες. Το ΄21 , όταν ξέσπασε η επανάσταση, στην περιοχή του Βερμίου, συμμετέχει με αρχηγό τον Αγγελή Γάτσο.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η εθνολογική σύνθεση της «μείζονος» Μακεδονίας ήταν ένα μωσαϊκό θρησκειών και πολιτισμών, αποτελούμενο εκτός από Έλληνες (ελληνόφωνους , σλαβόφωνους, βλαχόφωνους) από Τούρκους, Βούλγαρους Σέρβους Αλβανούς καθώς και Εβραίους κυρίως στη Θεσσαλονίκη. Η πόλη συμμετέχει στον ένοπλο Μακεδονικό αιώνα του 1904-08μ.Χ., που απέβλεπε στη απόκρουση των βουλγαρικών προκλήσεων. Πρωτεργάτες του αγώνα αυτού ο ιατρός Δ.Ρίζος, ο καθηγητής Α. Φράγκος και ο επαγγελματίας Ι. Χατζηνίκος. Η απελευθέρωση από την Οθωμανική κυριαρχία πραγματοποιείται στις 18 Οκτωβρίου 1912μ.Χ.Ακολουθούν οι βαλκανικοί πόλεμοι και ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος. Στην περιοχή μας επίκεντρο των συγκρούσεων ήταν το Καϊμακτσαλάν.Η πόλη διέρχεται την μεγαλύτερη ακμή της από τα τέλη του 19ου αιώνα ως το τέλος του μεσοπολέμου. Το 1892μ.Χ. ολοκληρώνεται η σιδηροδρομική σύνδεση Μοναστηριού – Θεσ/νίκης. Στο μέσο της διαδρομής η Έδεσσα που, από τότε εξελίσσεται σε οργανωμένο βιομηχανικό κέντρο. Μαζί με την Θεσ/νίκη, Βέροια και Νάουσα γίνονται σημαντικοί προμηθευτές προϊόντων υφαντουργίας και Εριουργίας της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Η δημιουργία των εργοστασίων οφείλεται κυρίως στην κινητήρια δύναμη του νερού και την άφθονη ύπαρξη πρώτων υλών. Η πρώτη βιομηχανική ζώνη αναπτύσσεται στην περιοχή των καταρρακτών. Εργάζονται 2.500 εργάτες. Παράλληλα αναπτύσσεται σημαντικά και η μεταξουργία. Ακόμη λειτουργούν νερόμυλοι, μπατάνια, ελαιοτριβεία, σησαμοτριβεία , ηλεκτρογεννήτριες όλα με την δύναμη του νερού. Το 1922μ.Χ. με την ανταλλαγή των πληθυσμών έρχονται οι πρόσφυγες που συμβάλλουν κι αυτοί στην οικονομική ζωή της πόλης. Τότε αναπτύσσεται ιδιαίτερα η ταπητουργία. Την περίοδο του μεσοπολέμου η πόλη ζει το απόγειο της οικονομικής, εμπορικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ακμής της. Αυτή η ακμή όμως διακόπτεται από την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Η πόλη πληρώνει βαρύ τίμημα στα Αλβανικά βουνά με πλήθος παλικαριών της. Στις 18 Απριλίου 1941μ.Χ. οι Γερμανοί μπαίνουν στην Έδεσσα. Κατά την διάρκεια της κατοχής στην πόλη και την περιοχή της δρουν ένοπλα τμήματα του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Οι επιτυχίες των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης είναι πολλές, με αποκορύφωμα αυτή στο Μουχαρέμ Χάνι. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1944μ.Χ., μετά από επίθεση ανταρτών εναντίον της γερμανικής φρουράς της πόλης, σκοτώνεται ο Γερμανός διοικητής των Ες-Ες. Οι Γερμανοί για αντίποινα καίνε ένα μεγάλο τμήμα του πρώτου οικιστικού πυρήνα της πόλης, το Βαρόσι. Αποτεφρώνουν 250 κατοικίες και την επόμενη μέρα καίνε ολοκληρωτικά το χωριό Μεσημέρι. Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος και ο εμφύλιος ανακόπτουν την βιομηχανική άνθηση.
Τα μεταπολεμικά χρόνια τα εργοστάσια κλείνουν αδυνατώντας να εκσυγχρονιστούν και να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες της αγοράς. Αρχίζει η εσωτερική και η εξωτερική μετανάστευση. Αξιοσημείωτο γεγονός στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 αποτελεί η κινηματική δράση εδεσσαίων πολιτών να σώσουν το μοναδικό φυσικό φαινόμενο των καταρρακτών.Με πρωτεργάτες τους Ι.Οικονόμου, Α. Γάλη, Α Γαζέπη και αδελφές Στουγιαννάκη ανατρέπουν την απόφαση του Υπουργού Δημοσίων έργων Κ. Καραμανλή, που προέβλεπε μεγάλη τεχνητή λίμνη στο πάρκο καταρρακτών και αφανισμό, έτσι, του φαινομένου των υπέροχων υδατοπτώσεων. Οι αγωγές κρατούν μήνες, τα αιτήματα αναδεικνύονται πανελλήνια. Οι πρωτεργάτες και η κινηματική δράση των πολιτών δικαιώνονται στο συμβούλιο της Επικρατείας. Οι καταρράκτες σώζονται.
Σήμερα η Έδεσσα είναι ένα σύγχρονο διοικητικό, τουριστικό και αγροτικό κέντρο. Πόλεμοι και καταστροφές, εισβολές και καταλήψεις, κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξεις, αυταρχισμό και μαζική μετανάστευση δεν στάθηκαν ικανοί λόγοι να λυγίσουν αυτή την πόλη και να ανατρέψουν την πορεία της. Συναντά σήμερα μπροστά της ακόμα μια μεγάλη πρόκληση. Αυτή της αναζήτησης αλλά και διεκδίκησης του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσει στην Ενιαία Ευρώπη , στην Ελλάδα, στην Μακεδονία.
*** Η ΝΑΟΥΣΑ Νάουσα
Τόπος : Στους πρόποδες του ανατολικού Βερμίου, σε μια φυσική αγκαλιά, που σχηματίζεται από διαδοχικά επίπεδα που κατεβαίνουν σιγά- σιγά προς τον κάμπο, είναι κτισμένη η Νάουσα, δεσπόζοντας απ' ένα μέσο υψόμετρο 330 μ. απ' τη θάλασσα σ' ολόκληρο τον εύφορο κάμπο της Ημαθίας, που εκτείνεται μέχρι την Θεσσαλονίκη. Προς τα δυτικά, ο ορίζοντας της πόλης περιγράφεται από καταπράσινα βουνά και λόφους που δημιουργούν αυτήν ακριβώς την φιλόξενη αγκαλιά, που μέσα της ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε η σημερινή πόλη.
Το όρος Βέρμιο, που αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ της πεδιάδας της Ημαθίας-Θεσσαλονίκης στ' ανατολικά, και των υψιπέδων της Κοζάνης στα δυτικά, αφήνει ελάχιστες υποχρεωτικές διαβάσεις, πάνω στις οποίες βρίσκονται οι σπουδαιότερες πόλεις της περιοχής: η Βέροια, πρωτεύουσα του Νομού Ημαθίας, στο νότο, η Νάουσα στο κέντρο και η Έδεσσα, πρωτεύουσα του Νομού Πέλλας στα βόρεια. Πάρα πολλά χωριά διασπαρμένα ανάμεσά τους εξασφαλίζουν μια συνέχεια στην ανθρώπινη παρουσία.
Το Βέρμιο έχει τις βόρειες και ανατολικές πλαγιές του καλυμμένες από δάση με κωνοφόρα και οξιές κυρίως, ενώ οι δυτικές πλαγιές του είναι σχεδόν γυμνές. Τα άφθονα νερά του σχηματίζουν μεγάλους και μικρούς καταρράκτες, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται ακόμη ως κινητήρια δύναμη για τη βιομηχανία, από τον 19ο αιώνα ακόμη. Ειδικότερα για τη Νάουσα, το πιο σπουδαίο ποτάμι είναι η Αράπιτσα, που έχει τις πηγές του σ' έναν καταπληκτικής ομορφιάς χώρο κοντά στην πόλη, στο άλσος του Αγίου Νικολάου. Κυλώντας προς τα χαμηλότερα επίπεδα, διασχίζει την πόλη, χωρίζοντάς την σε δύο άνισα μέρη, ενώ διαδοχικοί καταρράκτες, μικρότερου ή μεγαλύτερου ύψους, σχηματίζονται σε όλη τη διαδρομή του μέχρι την πεδιάδα.
~ Η περιοχή αυτή του Βερμίου όπου σήμερα βρίσκεται η Νάουσα και όπου ο Ηρόδοτος τοποθετεί τους περίφημους "Κήπους του Μίδα" κατοικήθηκε απ' τα αρχαιότατα χρόνια απ' τους Βρίγες, που μετανάστευσαν απ' την Ασία στην Ευρώπη πριν ακόμη απ' τον Τρωικό Πόλεμο. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη και τον Στράβωνα, οι Βρίγες αυτοί καταδιώχτηκαν απ' τον Κάρανο, τον ιδρυτή του Μακεδονικού Κράτους, ενώ στη συνέχεια, άλλες Μακεδονικές φυλές ήρθαν και αναμίχτηκαν με τις Βριγο-Πελασγικές φυλές που είχαν μείνει και αποτέλεσαν έτσι τον πληθυσμό των ιστορικών χρόνων.
~ Εκτεταμένα ερείπια στην περιοχή μεταξύ της σημερινής Νάουσας και των γειτονικών χωριών της πεδιάδας ενισχύουν την εκδοχή ότι η σημερινή Νάουσα αναπτύχθηκε στο χώρο μιας σημαντικής πόλης της αρχαιότητας, που βρισκόταν μεταξύ της Βέροιας και της Έδεσσας. Το όνομα της πόλης αυτής, σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες απόψεις των αρχαιολόγων ήταν Μίεζα. Κατά τους τοπικούς μύθους, τα τρία τέκνα του μυθικού βασιλιά της περιοχής Βέρη, έδωσαν τα ονόματά τους οι μεν κόρες του στις δύο σημαντικές πόλεις της Ημαθίας, Βέροια και Μίεζα, ενώ ο γιος του Όλγανος μεταμορφώθηκε σε ποτάμιο θεό και έδωσε το όνομά του στο ποτάμι Αράπιτσα. Μια προτομή του Ολγάνου, που αποκαλύφθηκε τυχαία στην περιοχή του Κοπανού και χρονολογείται στο 2ο αι. μ.Χ., υπάρχει στο Μουσείο της Βέροιας.
~ ** ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ
Ο αρχαιολογικός χώρος της Μίεζας (γνωστός περισσότερο με το όνομα των Λευκαδίων), ο οποίος σήμερα περιλαμβάνεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, στα όρια του Δήμου Ανθεμίων, είχε ήδη εντοπισθεί από το 19ο αιώνα, από το γάλλο περιηγητή Delacoulonche και το δανό αρχιτέκτονα Kinch, αλλά έγινε αντικείμενο συστηματικής έρευνας μετά το 1950, με τις εργασίες του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Φώτη Πέτσα. Έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη οικισμών από την ύστερη εποχή του Χαλκού, την εποχή του Σιδήρου, την κλασική, αλλά και την ελληνιστική εποχή, που είναι και η σπουδαιότερη από πλευράς διασωζομένων μνημείων (τέλος 4ου αι.-168 π.Χ.). Μεταξύ των πολλών διάσπαρτων αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής σημαντικότερα θεωρούνται οι μοναδικοί μεγάλοι Μακεδονικοί τάφοι (της "Κρίσεως", των Λύσωνος και Καλλικλέους, των Ανθεμίων, του Kinch και άλλοι) και η Σχολή του Αριστοτέλη στο Νυμφαίο της Μίεζας, ενώ σχετικά πρόσφατα ήρθε στο φως το αρχαίο θέατρο της πόλης και ανασκάπτεται από την αρχαιολογική υπηρεσία η Αγορά της
Σήμερα η Νάουσα, δεύτερος σε μέγεθος Δήμος του Νομού Ημαθίας έχει συνενωθεί διοικητικά με τις πρώην κοινότητες Αρκοχωρίου, Γιαννακοχωρίου, Ροδοχωρίου και Στενημάχου και αποτελεί πλέον το νέο διευρυμένο Δήμο Νάουσας, με πληθυσμό που φτάνει τους 23.000 κατοίκους.
Η μεταπολεμική της ανάπτυξη, στο δεύτερο μισό του 20ου αι., στηριγμένη κυρίως στο δυναμισμό των Ναουσαίων, έγινε με σταθερά βήματα. Νέες δυναμικές αγροτικές καλλιέργειες, νέες βιομηχανικές μονάδες στήθηκαν δίπλα στις παλιές ή τις αντικατέστησαν. Καινούργιος κοινωνικός εξοπλισμός δημιουργήθηκε πλάι στον ήδη υφιστάμενο που οφείλονταν κυρίως σε δωρεές Ναουσαίων για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων. Νέοι δρόμοι ανοίχτηκαν, αντικαταστάθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοικιών, αξιοποιήθηκε ο δασικός πλούτος του Βερμίου, που περιήλθε στο Δήμο Νάουσας, ο οποίος σήμερα είναι ο μεγαλύτερος δασοκτήμων δήμος της χώρας.
Το παλιό με το καινούργιο συνυπάρχουν στη σημερινή Νάουσα. Δίπλα στα παλιά αρχοντικά ή τα πιο μικρά σπίτια συναντά κανείς σύγχρονες κατασκευές, αν και όχι το ίδιο όμορφες. Κάτω απ' τα αιωνόβια πλατάνια στις πλατείες και τα σταυροδρόμια παλιές αλλά και καινούργιες βρύσες δροσίζουν με το παγωμένο τους νερό τους περαστικούς. Κοντά στα παλιά λιθόστρωτα δρομάκια, σύγχρονοι πεζόδρομοι εξυπηρετούν την κίνηση της αγοράς.
*** Η ΒΕΡΟΙΑ
Η Βέροια είναι η πρωτεύουσα του νομού Ημαθίας και βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βερμίου.
Η ευρύτερη περιοχή της Βέροιας και του Νομού είναι πολύ γόνιμη και υπάρχουν άφθονες πηγές. Χαρακτηριστικό είναι πως μέσα στην πόλη μπορεί κανείς να βρει πάνω από 100 τρεχούμενες βρύσες. Άλλο χαρακτηριστικό της Βέροιας είναι η πληθώρα των βυζαντινών εκκλησιών που βρίσκονται διάσπαρτες στην πόλη και της έχουν δώσει τον χαρακτηρισμό "η μικρή Ιερουσαλήμ"...
~ Ο Ναός Αναστάσεως του χριστού βρίσκεται στο κέντρο της πόλης δίπλα στο Δημαρχείο προκαλώντας τον περαστικό με την χαρακτηριστική του αρχιτεκτονική.
Ήταν καθολικό μοναστήρι και στο εσωτερικό του υπάρχουν εντυπωσιακές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Στον εξωτερικό του τοίχο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τοιχογραφίες του 18ου αιώνα.
Ο ναός είναι καθημερινά ανοικτός για τους επισκέπτες.
~ Βήμα Αποστόλου Παύλου Σε έναν καταπράσινο χώρο πολύ κοντά στην πλατεία Ωρολογίου βρίσκεται το Βήμα του Αποστόλου Παύλου. Πρόκειται για ένα διαμορφωμένο εκκλησιαστικό μνημείο διακοσμημένο με ψηφιδωτές παραστάσεις του ίδιου του Αποστόλου.
Ο Απόστολος Παύλος, ο Απόστολος των Εθνών, γύρω στο 57 μ.Χ. δίδαξε σε αυτή την τοποθεσία και κήρυξε το ευαγγέλιο, ιδρύοντας ουσιαστικά την εκκλησία της Βέροιας. Οι πολίτες της Βέροιας ανταποκρίθηκαν στον λόγο του με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας πολύ ισχυρός θρησκευτικός πυρήνας στην πόλη. Απόδειξη αυτού είναι ότι στη Βέροια υπάρχουν πολλές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες.
Κάθε χρονιά, ολόκληρο το μήνα Ιούνιο πραγματοποιούνται λατρευτικές εκδηλώσεις στη μνήμη του Αποστόλου, τα περίφημα «Παύλεια». Αποκορύφωμα αυτών των εκδηλώσεων είναι ο υπαίθριος ορθόδοξος εσπερινός που τελείται στο Βήμα του Αποστόλου Παύλου στις 29 Ιουνίου.
~ η Μπαρμπούτα , Η Μπαρμπούτα αποτελούσε την εβραϊκή συνοικία της Βέροιας. Η περιοχή βρίσκεται στο Βορειοδυτικό μέρος της πόλης πολύ κοντά στην κεντρική αγορά της Βέροιας πίσω από τα δικαστήρια. Ανάμεσα στα παραδοσιακά σπίτια της περιοχής υπάρχει και η Συναγωγή των Εβραίων στην οποία λέγεται πως δίδαξε το Ευαγγέλιο ο Απόστολος Παύλος. Το εβραϊκό στοιχείο είναι έντονο και σε πολλές οικίες υπάρχουν εβραϊκές επιγραφές.
Σήμερα στα κτίρια της περιοχής έχουν γίνει αναπλάσεις και αναπαλαιώσεις με αποτέλεσμα να συνθέτουν μια πολύ όμορφη και γραφική ατμόσφαιρα. Πολλά από τα κτίρια που αναπαλαιώθηκαν στεγάζουν διάφορες υπηρεσίες όπως είναι τα αρχεία του κράτους και το Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής.
Τον οικισμό συντροφεύει ο ποταμός Τριπόταμος που σε συνδυασμό με την παρουσία του πράσινου προσφέρει μια ανάσα δροσιάς στον επισκέπτη το καλοκαίρι. Στην περιοχή υπάρχει πεζόδρομος, cafe και ομώνυμη βρύση που σύμφωνα με την παράδοση όποιος περαστικός πιει νερό παντρεύεται Βεροιώτισσα και παραμένει στην πόλη.
~ Βυζαντινό μουσείο Στην οδό Θωμαΐδου πίσω από την συνοικία της Κυριώτισσας προβάλλει ένα επιβλητικό τριώροφο κτίριο, το Βυζαντινό μουσείο (ο παλιός αλευρόμυλος του Στέργιου Μάρκου).
Στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους του μουσείου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει εικόνες, κεραμικά, νομίσματα, τοιχογραφίες καθώς και σπάνια χειρόγραφα.
Την εποχή που το κτίριο λειτουργούσε σαν μύλος, στις αρχές του 20ου αιώνα, κινητήρια δύναμή του ήταν τα νερά του Τριπόταμου που κινούσαν ειδικά σχεδιασμένους για το σκοπό αυτό κυλίνδρους.
Αξιοσημείωτο είναι πως το κτίριο το 1981 κάηκε. Λίγο αργότερα τα νερά του παραπόταμου του Τριπόταμου διοχετεύθηκαν με υπόγειους αγωγούς και στη θέση του κατασκευάστηκε η οδός Θωμαΐδου.
11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Μέρες-Ωρες λειτουργίας
Καθημερινά 8.30 - 15.00, Δευτέρα κλειστά
25,26 Δεκεμβρίου, 25 Μαρτίου,
Μεγάλη Παρασκευή (8.30-12.00), Ημέρα Πάσχα, 1η Μαΐου
~Τα παλιά λουτρά
Παλιά Λουτρά (Tuzci Hamam)
Τα Παλιά Λουτρά, σε μορφή δίδυμων πυργίσκων, ήταν τουρκικά Hamam τα οποία εξωτερικά τουλάχιστον διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση.
Βρίσκονται στην οδό Λουτρού στην αρχή του οικισμού της Κυριώτισσας πολύ κοντά στην κεντρική οδό της πόλης την Μητροπόλεως.
~ Αρχοντικό Μπέκα
Θαυμάσιο αρχοντικό κτισμένο το 1859. Σήμερα στεγάζει το Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής.
*** H Αριδαία
στα Λουτρά Πόζαρ
***Το χωριό
η Αγάθη, η Άλωρος, η Αριδαία, η Άψαλος, το Βορεινό, το Γαρέφειο, η Δωροθέα, η Κάτω Κορυφή, τα Λουτρά Λουτρακίου, το Λουτράκι, το Λυκόστομο, το Μοναστηράκι, το Νεοχώρι, η Ξιφιανή, η Όρμα, οι Πιπεριές, το Πολυκάρπιο, οι Πρόμαχοι, οι Σαρακηνοί, η Σωσάνδρα, οι Τσάκοι, και η Υδραία.
Στη Δημοτική ενότητα Αλμωπίας ανοίκουν τα χωριά :
η Αγάθη, το Αετοχώρι, η Άλωρος, η Αριδαία, ο Αρχάγγελος, η Άψαλος, το Βορεινό, το Γαρέφειο, η Δωροθέα, ο Εξαπλάτανος, το Θεοδωράκειο, η Θηριόπετρα, η Ίδα, η Κάτω Κορυφή, η Κωνσταντία, η Λαγκαδιά, τα Λουτρά Λουτρακίου, το Λουτράκι, το Λυκόστομο, η Μηλιά, το Μοναστηράκι, το Νεοχώρι, οι Νερόμυλοι, η Νότια, η Ξιφιανή, η Όρμα, η Περίκλεια, οι Πιπεριές, το Πολυκάρπιο, ο Πρόδρομος, οι Πρόμαχοι, το Ριζοχώρι, οι Σαρακηνοί, η Σωσάνδρα, οι Τσάκοι, η Υδραία, η Φιλώτεια, η Φούστανη, και η Χρυσή.
*** Τα Γιαννιτσα
Τα Γιαννιτσά είναι η μεγαλύτερη πόλη του Νομού Πέλλας με 29.789 κατοίκους (2011) και ανήκει στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Είναι η πρωτεύουσα του διευρυμένου Καλλικρατικού Δήμου Πέλλας των 63.122 κατοίκων που δημιουργήθηκε από την ένωση των πρώην Δήμων Γιαννιτσών, Πέλλας, Κύρρου, Μεγάλου Αλεξάνδρου και Κρύας Βρύσης. Βρίσκονται επί της ιστορικής Εγνατίας Οδού στο κέντρο της Μακεδονίας, σε υψόμετρο 40 μ., ανάμεσα στο όρος Πάικο και στον Κάμπο των Γιαννιτσών, βόρεια της περιοχής της αποξεραμένης λίμνης των Γιαννιτσών.
Η πρώην ρηχή, βαλτώδης, και μεταβλητού μεγέθους λίμνη των Γιαννιτσών ή λίμνη Λουδία, νότια της πόλης, αποξηράνθηκε το 1928-1932 από την εταιρία New York Company Foundation. Όχι πολύ μακριά από την πόλη (7 χλμ.) βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Πέλλας, γενέτειρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και πρωτεύουσα της αρχαίας Μακεδονίας. Παρά την κοντινή απόσταση με τη Θεσσαλονίκη (48 χ.μ.) η πόλη κατάφερε να αναπτύξει το δικό της αυτόνομο χαρακτήρα και να εξελιχθεί ως το σημαντικότερο οικονομικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο του Νομού Πέλλας.
Το 1924-1925 αναχώρησαν για την Τουρκία όσοι Τούρκοι είχαν απομείνει, ενώ οι σλαβόφωνοι εξαρχικοί αποσύρθηκαν στην Βουλγαρία. Στην ίδια περίοδο συντελέσθηκε η εγκατάσταση στην πόλη και τα χωριά της περιοχής, Ελλήνων από τη Θράκη και την Ανατολική Ρωμυλία, όπως και από τον Πόντο και τον Καύκασο. Σήμερα, η πόλη εξελίσσεται πνευματικά και πολιτιστικά, παράλληλα με την οικονομική της πρόοδο.
~* Επικρατέστερη θεωρείται η άποψη που υποστηρίζει ότι το 1385 ο πρώτος Τούρκος στρατηλάτης που επέδραμε στη Μακεδονία ως ουτς μπεγί των οθωμανικών ασκεριών, ο Γαζή Αχμέτ Εβρενός κατέλαβε την περιοχή, και επανίδρυσε το ρωμαίικο οικισμό «Βαρδάριον», τον οποίο και βαπτίζει με το όνομα «Γενιτσέ ι Βαρντάρ», δηλαδή «Νέο Βαρδάρι», γνωστό επίσης ως «Βαρδάρ Γενιτζεσί» ή απλά «Γενιτζέ». Η νέα πόλη καθίσταται ορμητήριο για την κατάκτηση των υπολοίπων γειτονικών χωρών της Βαλκανικής. Η πόλη κατά την περίοδο της ένταξής της στο ελληνικό κράτος ονομαζόταν Γενιτσά και το 1926 μετονομάστηκε επίσημα σε Γιαννιτσά[1]
*** Αρχαία Πέλλα
Η Πέλλα είναι αρχαία πόλη της Μακεδονίας.
Η πόλη ιδρύθηκε από τον Αρχέλαο Α' (413-399 π.Χ.) ή από τον Αμύντα Γ' για να γίνει η νέα πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους αντί των Αιγών (Βεργίνα) . Η Πέλλα παρέμεινε πρωτεύουσα μέχρι την κατάλυση του Μακεδονικού κράτους από τους Ρωμαίους , οι οποίοι την λεηλάτησαν και μετέφεραν τους θησαυρούς της στη Ρώμη . Αργότερα η πόλη καταστράφηκε από σεισμό και στη συνέχεια ανοικοδομήθηκε . Περί το 180 μΧ ο Λουκιανός μας πληροφορεί ότι "είναι πια ασήμαντη και με λιγοστούς κατοίκους" .
Η παλαιότερη αναφορά που έχουμε για την Πέλλα είναι από τον Ηρόδοτο κατά την περιγραφή της εκστρατείας των Περσών και από το Θουκυδίδη κατά την περιγραφή της Μακεδονικής επέκτασης και του πολέμου κατά του Σιτάλκη , βασιλιά των Θρακών . Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα , στην αρχή του 4ου αιώνα π.Χ. ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας . Η πόλη προσέλκυσε φημισμένους καλλιτέχνες της εποχής , όπως ο ζωγράφος Ζεύξις , ο ποιητής Τιμόθεος ο Μιλήσιος και ο Ευριπίδης , ο οποίος και πέθανε εκεί γράφοντας την τραγωδία Αρχέλαος . Μετά το βίαιο θάνατο του Αρχελάου η ανάπτυξη του κράτους ανακόπτεται. Το μεγάλο του έργο συνεχίστηκε μετά από μερικές δεκαετίες, από τον Φίλιππο Β' (360-336 π.Χ.). Η προσπάθεια του Φιλίππου δεν περιορίστηκε μόνο στην εσωτερική ανάπτυξη, αλλά στράφηκε κυρίως στην επέκταση της πολιτικής δύναμης της Μακεδονίας. Στα χρόνια αυτά η Πέλλα φτάνει σε πλήρη ακμή, γίνεται "η μεγίστη τών εν Μακεδονία πόλεων" (Ξενοφών Ελληνικά V,2,13) και η ακτινοβολία της εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο με τις κατακτήσεις του Αλεξάνδρου Γ΄ (336-323 π.Χ.)Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ατέλειωτες διαμάχες ξεσπούν μεταξύ των διαδόχων του, μέχρι την άνοδο στον θρόνο του Αντίγονου Γονατά (276-239 π.Χ.). Πελλαίοι απόμαχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου ίδρυσαν ομώνυμη αποικία στην Δεκάπολη της Παλαιστίνης, στην ενδοχώρα της Συρίας μια άλλη Πέλλα και στον Περσικό κόλπο τον Πελλαίο δήμο. Κατά την περίοδο του Αντίγονου Γονατά η πόλη έφτασε στη ακμή της (σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα).
Η Πέλλα αναφέρεται αργότερα από τον Πολύβιο και τον Λίβιο ως η έδρα του βασιλείου του Φίλιππου Ε' και του Περσέα του Μακεδόνα κατά τους Μακεδονικούς πολέμους . Ο Λίβιος μας δίνει τη μόνη περιγραφή της πόλης , όπως την είδε ο Ρωμαίος Λούκιος Αιμίλιος Παύλος ο Μακεδονικός , νικητής της Μάχης της Πύδνας:
"...και αυτός είδε ότι δεν επελέγη άδικα σαν θέση βασιλικής κατοικίας. Είναι τοποθετημένη στη νοτιοδυτική πλαγιά ενός λόφου και περιβάλλεται από βάλτο πολύ βαθύ για να διασχιστεί με τα πόδια χειμώνα-καλοκαίρι. Η ακρόπολη, η οποία είναι κοντά στη πόλη, βρίσκεται μέσα στο βάλτο και εξέχει σαν νησί, είναι δε χτισμένη πάνω σε γιγαντιαία θεμέλια που αντέχουν τείχη πάνω τους και προστατεύουν από την εισχώρηση των υδάτων της λίμνης. Από μακριά φαίνεται σα να είναι συνέχεια του τείχους της πόλης, αλλά στην πραγματικότητα είναι ξεχωριστή και ανάμεσα στα δύο τείχη υπάρχει ένα κανάλι. Η ακρόπολη ενώνεται με την πόλη με μια γέφυρα, έτσι αποκόπτονται όλες οι πλευρές πρόσβασης για έναν εξωτερικό εχθρό και αν ο βασιλιάς φυλακίσει κάποιον εκεί δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής εκτός από τη γέφυρα, η οποία φυλάσσεται εύκολα."
Στη ρωμαϊκή επαρχία της Μακεδονίας η Πέλλα ήταν πρωτεύουσα του τρίτου διαμερίσματος και πιθανώς η έδρα του Ρωμαίου κυβερνήτη. Από την Πέλλα διερχόταν η Αρχαία Εγνατία Οδός και ήταν σημαντικός σταθμός μεταξύ Δυρράχειου και Θεσσαλονίκης . Ο Κικέρων έμεινε εκεί το 58 π.Χ., αλλά η θέση του επάρχου την εποχή εκείνη είχε μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη.
Η πόλη έπεσε σε παρακμή για άγνωστους λόγους (μάλλον λόγω σεισμού) προς το τέλος του 1ου π.Χ. αιώνα.
***
~ ~1./~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , ~ 08 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Πρώτο μέρος: http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html 2./~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , 2 Ιανουαρίου 2016 , Δεύτερο μέρος : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-
3./ ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας
περιηγήσεις , Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2016 , Μέρος 3ο τρίτο :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/14-2016-3.html .-
4./ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας , κεφάλαιο 4ο ,
Μέρος 4ο Τέταρτο :https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7500111888172518932#allposts/postNum=0 .-
5.-/Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/01/15-01-2016-5.html .-
6.-/ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 27/01/2016 , κεφάλαιο 6ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/27012016.html .-
7ον ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016 , κεφάλαιο 7ο : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/01/27-2016.html .- ~
8ο μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 03 Φεβρουαρίου 2016 , κεφάλαιο 8ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html .-
9o μέρος : Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 05 Φεβρουαρίου 2016 : 9ο μέρος -κεφάλαιο: http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/02/05-2016.html .-
8.~ 8ο μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 03 Φεβρουαρίου 2016 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html
9.~ 9ο μέρος Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 05 Φεβρουαρίου 2016 : 9ο μέρος –κεφάλαιο :
10 ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016 : 10ο κεφάλαιο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/16-2016.html .-
11.- ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : { Ενδέκατο 11ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/08-2016.html .-
12.- ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 , { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
13 .- ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
14.-
*** ~ { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος }Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας : ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 .-
Ανάληψη Λειβαδιάς -Ελικώνα
Τοξότες Ξάνθης Νέστος
Λήμνος νησί
Κυπαρίσσι Γρεβενών
Σπόα Καρπάθου
Ροδαυγή Άρτας
Ρέθυμνο Κρήτης
Παραλίες στα Χανιά Κρήτης
Φασκομηλιά Θεσπρωτίας
Πλαταριά Θεσπρωτίας
Βαβούρι Θεσπρωτίας
Μελισσόπετρα Ιωαννίνων
***{ Δέκατο-τρίτο 13ο Κεφάλαιο -μέρος }Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας : ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 } : Α/ .- Νομός Πέλλας Β/.- Ν. Ημαθίας
Χιονοδρομικό Κέντρο Βόρρα ή Καϊμάκτσαλαν Ν. Πέλλας
Όρος Βόρρας ή Καϊμακσαλάν
Παραδοσιακός οικισμός Παλαιού χωριού Αγίου Αθανασίου ή Tσέγανη
Το χωριό Νέος Άγιος Αθανάσιος
Λουτρά Πόζαρ Ν. Πέλλας
Το χωριό Άρνισσα στη λίμνη Βεγορίτιδα
Το χωριό Λουτράκι -Πόζαρ
Το χωριό Παναγίτσα Πέλλας
Το χωριό Κερασιά Έδεσσας
ΕΔΕΣΣΑ Ν. Πέλλας
Η Νάουσα Ν. Ημαθίας
Η Αριδαία Ν. Πέλλας
Χωριό ο Μεγαπλάτανος Ν. Πέλλας
Το χωριό Όρμα
Τα Γιαννιτσά
Η Αρχαί Πέλλα
*** 1./~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
~ 08 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Πρώτο μέρος-κεφάλαιο 1ο :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-
2./ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , 2 Ιανουαρίου 2016 , Δεύτερο μέρος-κεφάλαιο 2ο : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-
3,-/ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας κεφάλαιο 3ο :
Μέρος 3ο Τρίτο :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/14-2016-3.html .-
4./ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας , κεφάλαιο 4ο ,
Μέρος 4ο Τέταρτο :https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7500111888172518932#allposts/postNum=0 .-
5.-/Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/01/15-01-2016-5.html .-
6.-/ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 27/01/2016 , κεφάλαιο 6ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/27012016.html .-
7ον ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016 , κεφάλαιο 7ο : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/01/27-2016.html .- ~
8ο μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 03 Φεβρουαρίου 2016 , κεφάλαιο 8ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html .- 8ο μέρος : Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 05 Φεβρουαρίου 2016 : 9ο μέρος -κεφάλαιο: http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/02/05-2016.html .- ~ 10~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016 : 10ο κεφάλαιο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/16-2016.html .- 11.- ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : { Ενδέκατο 11ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/08-2016.html .-
12.- ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 , { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
13 .- ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
14.-ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις 14ο Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/14-30-2016.html .-
15.. ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 04 Μαϊου 2016 15ο κεφάλαιο : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/05/04-2016-15.html .-
16.- ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Πέμπτη Μαϊου 2016 16ο κεφάλαιο : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/05/2016-16.html .-
~ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 :
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 01 Μαρτίου 2016 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-01-2016.html .-
~ΥΓΕΙΑ γιά ΟΛΟΥΣ μας Τρίτη 01 Μαρτίου 2016 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/03/01-2016.html .-
~Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτη 02 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-02-2016.html .-
~ Η εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τσικνο-Πέμπτη 03- Μαρτίου 2016
~ : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-03-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 04 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-04-2016.html .-
~Στο αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Παρασκευή 04 Μαρτίου 2016 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-04-2016.html .-
~Αθλητικό Σαββατοκύριακο 05 και 06 Μαρτίου 2016 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr / .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σάββατο 05 Μαρτίου 2016 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-05-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Κυριακή 06 Μαρτίου 2016: http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-06-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα 07 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-07-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-21-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 22 Μαρτίου 2016 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-22-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Τρίτη 22 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-22-2016.html .-
~
Χιονοδρομικό Βόρα ή Καϊμακσαλάν Προτομή οπλαρχηγού Μιχάλη Ιωαν. Μελανάκη (1889-1912) Κρητικό οπλαρχηγός , πολέμησε στην Κορυτσά δίπλα στην λίμνη των Ιωαννίνων 
Προσκύνημα στην Ι. Εικόνα της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο -Βέροια .- 
Στον καταρράκτη της Έδεσσας ὕψους 70 μέτρων .-
*** ΧΙΟΝΟΔΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΡΑ ή ΚΑΪΜΑΛΤΣΑΛΑΝ στο Νομό Πέλλας :
Βίντεο από το Χ. Κ. Καϊμακσαλάν ή Βόρα 26/03/2016 : https://youtu.be/hJDSsCfL00s .-
Βίντεο από το Χ. Κ. Καϊμακσαλάν ή Βόρα 26/03/2016 : https://youtu.be/hJDSsCfL00s .-
Tο όρος Bόρρας (ή Kαϊμάκτσαλαν) είναι το τρίτο μεγαλύτερο βουνό της Eλλάδας και υψώνεται κατά μήκος της ελληνο-γουγκοσλαβικής μεθορίου ενώ το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού του τμήματος ανήκει στο Nομό Πέλλας.
Tο όρος Bόρρας δεν αποτελεί πόλο έλξης μόνο για τους φυσιολάτρες και τους ορειβάτες.
Tο όρος Bόρρας δεν αποτελεί πόλο έλξης μόνο για τους φυσιολάτρες και τους ορειβάτες.
Kάθε χρόνο χιλιάδες χιονοδρόμων επισκέπτονται τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Xιονοδρομικού Kέντρου του Bόρρα, ενώ η Εθνική ομάδα και οι περισσότερες σχολές σκι ξεκινούν εκεί την προετοιμασία τους.
Tο Xιονοδρομικό Kέντρο Bόρρα-Kαϊμάκτσαλαν απέχει 45 χιλιόμετρα από την πανέμορφη πόλη της Έδεσσας και αναπτύσσεται στην νοτιοανατολική πλευρά του όρους σε υψόμετρο από 2.050 έως 2.480 μέτρα.
Στην κορυφογραμμή του όρους Βόρρα το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία με αγνάντεμα τα Σκόπια ...και την Ελλάδα μας (σύνορα).- Oι επισκέπτες του Xιονοδρομικού Kέντρου μπορούν να καταλύσουν σε παραδοσιακούς ξενώνες ή ακόμα και στο Σαλέ του Xιονοδρομικού το οποίο βρίσκεται στα 2.050 μ. υψόμετρο με πανοραμική, εντυπωσιακή θέα προς τη λίμνη Bεγορίτιδα. Eπίσης, στο χιονοδρομικό κέντρο υπάρχουν καταστήματα ενοικίασης-πώλησης ειδών εξοπλισμού σκι-snowboard.
*** ΤΟ ΟΡΟΣ ΒΟΡΑΣ ή ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ : Πού βρίσκεται;
Ο Βόρας (ή Καϊμακτσαλάν ή Καϊμάκι) είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Πέλλας έως τα όρια με το νομό Φλώρινας. Συνεχίζεται και πέρα από τα σύνορα στην πλευρά της ΠΓΔΜ.
Στις κορυφές σε υψόμετρο 2150 μ. του όρος Βόρρα ή Καϊμακσαλάν .Βίντεο από X. K. ΒΟΡΑ ή ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ 26/03/2016 : https://youtu.be/OBDemwRChVc .-
Το μεγαλύτερο μέρος του έχει προταθεί να συμπεριληφθεί στις περιοχές Nature 2000. Στους πρόποδες του όρους βρίσκεται η λίμνη Βεγορίτιδα, από τις μεγαλύτερες της Ελλάδος σε έκταση και βάθος, που απλώνεται στα γεωγραφικά όρια τριών νομών Πέλλας - Φλώρινας - Κοζάνης και προστατεύεται από τη συνθήκη Ramshar.
Η ψηλότερη κορυφή είναι το Καϊμάκτσαλαν ή Καϊμάκι με 2.524 μέτρα. Ο Βόρας συνδέεται δυτικότερα με τα βουνά Πίνοβο (2.156 μέτρα) και Τζένα (2.182 μέτρα), τα οποία αποτελούν τμήμα της ίδιας οροσειράς. Καλύπτεται από δάση δρυός, οξιάς και πεύκης. Στον Βόρα λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο. Στην ψηλότερη κορυφή του υπάρχει μικρή εκκλησία, μνημείο Σέρβων πεσόντων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Βόρεια της Όρμας Αλμωπίας εκτείνεται το Μαύρο Δάσος του Βόρα με πυκνή βλάστηση.
Από τις δυτικές πλαγιές του Βόρα πηγάζει ο Μογλενίτσας, από τον οποίο πριν τα αποστραγγιστικά έργα που πραγματοποιήθηκαν στην πεδιάδα των Γιαννιτσών τμήμα του είναι ο Λουδίας, και από τις νότιες ο ποταμός Εδεσσαίος.
Το όνομα της ψηλότερης κορυφής, Καϊμακτσαλάν, σημαίνει Γη "Απαλή σαν Κρέμα".
Ανεβαίνοντας τον Βόρρα αγναντεύουμε την λίμνη Βεγορίτιδα στο Νομό Πέλλας Η θέα από το βουνό είναι καταπληκτική αφού μπορεί κανείς με γυμνό μάτι να παρατηρήσει μέχρι τον Θερμαϊκό κόλπο, την κορυφή του Ολύμπου και φυσικά το απέναντι χιονοδρομικό κέντρο των τριών- πέντε Πηγαδιών της Νάουσας. Όταν η νέφωση είναι χαμηλή έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε αεροπλάνο και βλέπεις από κάτω σου το λευκό πάπλωμαπου σχηματίζουν τα σύννεφα.
Ομορφιές στο όρος Βόρρα Κατά την Ελληνική μυθολογία, στο Βόρα κατοικούσε ο Βορέας, ενώ κατά τον Ελλάνικο, ο Βορέας ήταν η προσωποποίηση του όρους Βόρα της Μακεδονίας. Οι δυο γιοι του Βορέα, Καλάις και Ζήτης πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία ως Αργοναύτες.
To Κέντρο αρχίζει από τα 2.050μ όπου υπάρχει το κεντρικό καταφύγιο, χώροι στάθμευσης, σχολές σκι, πίστες αρχαρίων,καταστήματα ενοικιάσεων, εκδοτήρια και ο πρώτος αναβατήρας και καταλήγει στα 2.480μ όπου βρίσκεται ο σταθμός άφιξης
του υψηλότερου αναβατήρα της Ελλάδος.
Βρίσκεται σε απόσταση 45 Km από την Έδεσσα και ο δρόμος είναι πολύ
καλός. Tο Xιονοδρομικό Kέντρο αναπτύσσεται στην νοτιοανατολική πλευρά του όρους Bόρας σε υψόμετρο 2.480 μ. και διαθέτει πίστες πολλών χιλιομέτρων και διαφόρων επιπέδων δυσκολίας.
Tο Xιονοδρομικό Kέντρο λειτουργεί από τις αρχές Νοεμβρίου έως αρχές Mαΐου. H διάρκεια και η ποιότητα του χιονιού το καθιστούν ένα από τα καλύτερα της πατρίδας μας .- *** Παραδοσιακός Οικισμός Παλαιού Αγίου Αθανασίου ή Tσέγανης
Βίντεο , ..Ανεβαίνοντας για το Βόρα Χ. Κ . Καϊμακσαλάν 26/03/2016 : https://youtu.be/WdgUsTrzcgg .
Σε απόσταση 30χλμ.από την πόλη της Έδεσσας και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο του όρους Bόρας βρίσκεται ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός του Aγίου Aθανασίου ή Tσέγανης. 
Tο παλιό χωριό του Aγ. Aθανασίου είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1200 μ. στους πρόποδες του βουνού Bόρας (ή Kαϊμάκτσαλαν), στην κορυφή Πιπερίτσα.
Tο χωριό κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα και κατοικούνταν έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980 οπότε οι κάτοικοί του μεταφέρθηκαν στο νέο οικισμό που βρίσκεται 6 χλμ. κάτω από τον παλιό Άγιο Αθανάσιο.
O επισκέπτης που θα βρεθεί στον παραδοσιακό οικισμό, θα θαυμάσει τα κεραμοσκεπή κτίρια του χωριού, δείγματα της παραδοσιακής τοπικής αρχιτεκτονικής κτισμένα από πελεκητή πέτρα.
Σημαντικό αξιοθέατο του χωριού είναι η εκκλησία της Aναλήψεως η οποία κτίστηκε στα τέλη του 1700.
Σήμερα ο παραδοσιακός οικισμός του Aγίου Aθανασίου ή Tσέγανη, όπως ονομάζεται από τους ντόπιους, είναι πόλος έλξης των τουριστών και των χιονοδρόμων του Bόρα.
Στο παλιό αλλά και στο καινούργιο χωριό υπάρχουν εστιατόρια, καφετερίες, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν μια άνετη διαμονή μέσα στη φύση και την παράδοση .-
*** Το χωριό Νέος Άγιος Αθανάσιος
Σε υψόμετρο 750 μ. βρίσκεται ο οικισμός του Νέου Αγ. Αθανασίου
ακριβώς κάτω απο το παραδοσιακό χωριό Τσέγανη (Παλαιός Άγιος Αθανάσιος). Ο οικισμός διμιουργίθηκε στις αρχές του 1980
όταν αποφασίστικε η εκένωση του Παλιού Αγίου Αθανασίου και η μετακόμιση των κατοίκων του σε χαμηλότερο υψόμετρο.
Η απόσταση Παλιού και Νέου Αγίου Αθανασίου είναι περι τα 5 χιλιόμετρα.
*** Λουτράκι (Πόζαρ)
Βίντεο στα ΛΟΥΤΡΑ ΠΟΖΑΡ Ν. Πέλλας Σάββατο 26/03/2016 6 : https://youtu.be/jo6O2cdUnOY .-
Μόλις 13 χιλιόμετρα απο την Αριδαία και 25 απο την Έδεσσα, στους πρόποδες του όρους Βόρρας, βρίσκονται τα ιαματικά λουτρά Πόζαρ.
Σ'αυτό το καταπράσινο τοπίο, γεμάτο δέντρα, καταρράκτες, βράχους και υπέροχη θέα η φύση στάθηκε ακόμα πιο γενναιόδωρη και της χάρισε τις μοναδικές, θερμές πηγές της. Τα Ιαματικά Λουτρά Πόζαρ αποτελούν πόλο έλξης πολλών τουριστών, οι οποίοι αναζητούν θεραπεία, χαλάρωση, ευεξία και ξεκούραση. Οι θερμές πηγές απευθύνονται σε όλους όσους θέλουν να εντάξουν στις διακοπές τους, το φυσικό, ορεινό περιβάλλον.
Επιπλέον, το Λουτράκι Αριδαίας, μόλις 2.5 χλμ μακριά απο τις πηγές, έχει μεταμορφωθεί σε ένα άρτιο τουριστικό θέρετρο με μεγάλη ποικιλία ξενώνων, ξενοδοχείων, εστιατορίων, καφέ, μπάρ και γενικά όλων των σύγχρονων υπηρεσιών. Μεγάλο πλήθος τουριστών κατακλύζει την περιοχή, όλο τον χρόνο, με μοναδικό σκοπό να γευτούν τις απολαύσεις που προσφέρει ο τόπος.
Η περιοχή όμως έχει πολλά να προσφέρει και στους φυσιολάτρεις. Υπάρχει μια άριστη διαδρομή, απαράμιλλου κάλους, προς το φαράγγι της, με "κρυμμένα" σπήλαια κατα μήκος του βουνού και μοναδικά φυσικά τοπία.
Τα Λουτρά Πόζαρ αποτελούν αναμφίβολα, μία απο τις καλύτερες τοποθεσίες της Ελλάδος που θα πρέπει να γνωρίσετε, κατάλληλη για πολυήμερες διακοπές ή απλά για μικρές αποδράσεις και σας περιμένει όλο τον χρόνο.
*** Το χωριό Άρνισσα στη Βεγορίτιδα :
Βίντεο διαδρομής , Στη λίμνη Βεγορίτιδα 26/03/2016: https://youtu.be/vYtsiZ3qeuo .-
Η Άρνισσα εiναι η πρωτεύουσα του δήμου βεγορίτιδος στους πρόποδες του όρους Καϊμάκτσαλαν ή Βόρρα και στις όχθες της λίμνης Βεγορίτιδος.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο στοιχείων προσφέρει στον επισκέπτη την ευκαιρία να απολαύσει
το βουνό και το νερό χωρίς να κουραστεί με άσκοπες και χρονοβόρες μετακινήσεις.
Η όμορφη λίμνη σας καλεί να κάνετε το μπάνιο σας και να χαρείτε τη δροσιά της τα ζεστά καλοκαίρια.
Η Λίμνη Βεγορίτιδα ή Οστρόβου ή Κέλη, βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Ελληνικής επικράτειας
κοντά στα σύνορα με την Π.Γ.Δ.Μ. Ο επισκέπτης φθάνοντας στην περιοχή της λίμνης
και αντικρίζοντάς την από ψηλά εντυπωσιάζεται από την ηρεμία και την εξαιρετική ομορφιά του τοπίου.
Η λίμνη σε συνδυασμό με τους γύρω ορεινούς όγκους της περιοχής (Βόρας και Βέρμιο)
αποτελούν μία σύνθεση εξαιρετικού φυσικού κάλλους που προσφέρεται για πληθώρα τουριστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων
(σκι, ιστιοπλοΐα, αεραθλητισμό κλπ). Αποτελεί εξαιρετικής σημασίας υδροβιότοπο καθώς φιλοξενεί
πολλά και σπάνια είδη πουλιών και ψαριών.
*** Το χωριό Λουτράκι (Πόζαρ)
Διαδρομή σε Λουτράκι Πέλλας 26/03/2016 : https://youtu.be/Ybb-VSV2Z4Q .-
Διαδρομή προς Λουτρά Πόζαρ 26/03/2016: https://youtu.be/Y3qxLm5O-xI .-
Μόλις 13 χιλιόμετρα απο την Αριδαία και 25 απο την Έδεσσα, στους πρόποδες του όρους Βόρρας, βρίσκονται τα ιαματικά λουτρά Πόζαρ.
Σ'αυτό το καταπράσινο τοπίο, γεμάτο δέντρα, καταρράκτες, βράχους και υπέροχη θέα η φύση στάθηκε ακόμα πιο γενναιόδωρη και της χάρισε τις μοναδικές, θερμές πηγές της. Τα Ιαματικά Λουτρά Πόζαρ αποτελούν πόλο έλξης πολλών τουριστών, οι οποίοι αναζητούν θεραπεία, χαλάρωση, ευεξία και ξεκούραση. Οι θερμές πηγές απευθύνονται σε όλους όσους θέλουν να εντάξουν στις διακοπές τους, το φυσικό, ορεινό περιβάλλον.
Επιπλέον, το Λουτράκι Αριδαίας, μόλις 2.5 χλμ μακριά απο τις πηγές, έχει μεταμορφωθεί σε ένα άρτιο τουριστικό θέρετρο με μεγάλη ποικιλία ξενώνων, ξενοδοχείων, εστιατορίων, καφέ, μπάρ και γενικά όλων των σύγχρονων υπηρεσιών. Μεγάλο πλήθος τουριστών κατακλύζει την περιοχή, όλο τον χρόνο, με μοναδικό σκοπό να γευτούν τις απολαύσεις που προσφέρει ο τόπος.
Η περιοχή όμως έχει πολλά να προσφέρει και στους φυσιολάτρεις. Υπάρχει μια άριστη διαδρομή, απαράμιλλου κάλους, προς το φαράγγι της, με "κρυμμένα" σπήλαια κατα μήκος του βουνού και μοναδικά φυσικά τοπία.
Τα Λουτρά Πόζαρ αποτελούν αναμφίβολα, μία απο τις καλύτερες τοποθεσίες της Ελλάδος που θα πρέπει να γνωρίσετε, κατάλληλη για πολυήμερες διακοπές ή απλά για μικρές αποδράσεις και σας περιμένει όλο τον χρόνο.
*** Το χωριό Παναγίτσα
Βίντεο , ....Στο χιονοδρομικό Καϊμακσαλάν 26/03/2016: https://youtu.be/SpJkkCCgqQE .-
Βίντεο ,.. Χ. Κ. Καϊμακσαλάν ή Βόρα 26/03/2016: https://youtu.be/Or6U6PC-0_g .-
Βίντεο , ...Από Βεγορίτιδα λίμνη για Χ. Κ. Βόρα - Καϊμακσαλάν διαδρομή 26/03/2016 : https://youtu.be/FYPeqdUed5Y .-
Στους πρόποδες του Βόρα, στο χωριό Παναγίτσα υπάρχει ανεμοδρόμιο που θεωρείται ενά από τα καλύτερα της Ευρώπης
και δίπλα ειδικά διαμορφωμένη πίστα αγώνων μότο-κρος.
Επίσης στην Παναγίτσα 8χλμ. από τον Αγ. Αθανάσιο λειτουργεί μικρό χιονοδρομικό κέντρο με 2 πίστες διαμορφωμένες
με τεχνητό χιόνι, υπάρχει τεχνητή πίστα αναρρίχησης και δυνατότητα οργάνωσης flying box, τοξοβολίας,
ορεινού ποδήλατου, πτήση parapente από τη θέση Κερασιές του Βόρα σε υψόμετρο 1600μ. και προσγείωση
στο ανεμοδρόμιο της Παναγίτσας.
20 χλμ. Δυτικά της Έδεσσας μεταξύ των χωριών Zέρβης και Παναγίτσας, στους πρόποδες του όρους Bόρας (Kαϊμάκτσαλαν)
βρίσκεται το αεραθλητικό κέντρο Mακεδονίας-Θράκης που δημιούργησε το ενδιαφέρον και η φροντίδα των μελών της Aερολέσχης
της Έδεσσας.
Πρόκειται για το πρώτο και μοναδικό ιδιόκτητο αεροδρόμιο στην Eλλάδα το οποίο ιδρύθηκε το 1976
και έκτοτε αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αθλο- τουριστικούς χώρους του Nομού
με διεθνή προβολή και χιλιάδες επισκέπτες.
H τοποθεσία στην οποία εγκαταστάθηκε είναι ιδανική για αεραθλητισμό,
καθώς περικλείεται από τον ορεινό όγκο του Bόρα διαθέτοντας ταυτόχρονα ευνοϊκά ρεύματα για ανεμόπτερα
και δυναμικό ρεύμα στην πλαγιά.
Στο αεραθλητικό κέντρο γίνονται επιδείξεις ακροβατικής ανεμοπλοΐας,
ενώ διοργανώνονται αγώνες ανεμοπορίας και από το 1990 το Πανελλήνιο πρωτάθλημα αλεξιπτωτισμού πλαγιάς (parapente).
*** Το χωριό Κερασία
Βίντεο ,... Κερασιά Αριδαίας 26-03-2016 : https://youtu.be/R0YmW4UOd3M .-
 |
Για να φτάσετε στην Κερασιά μέσω Έδεσσας θα πάτε προς Φλώρινα, λίγο μετά το χωριό Άγρας (2χλμ) θα στρίψετε δεξιά και μετά τις γραμμές του τραίνου ξανά δεξιά. Στο επόμενο σταυροδρόμι θα ακολουθήστε τις πινακίδες δεξιά και λίγο αργότερα θα φτάσετε στην πλατεία του χωριού. Αν ρωτήσετε στο καφενείο θα σας κατευθύνουν εύκολα
| |
΄Βίντεο διαδρομές -βόλτες από την Έδεσσα Ν. Πέλλας :
1.- Έδεσσα καταρράκτες 26/03/2016 : https://youtu.be/jYFCNasKaC4 .- 2.- ΕΔΕΣΣΑ διαδρομή 26/03/2016 : https://youtu.be/Y7sOKklDCBs .-
3.- Καταρράκτης Έδεσσας 26/03/2016 : https://youtu.be/MWoI9bL2xKg .-
4.- Διαδρομή για Έδεσσα από Θεσσαλονίκη 26/03/2016 : https://youtu.be/qhl3RKuFU0A .-
5.- Διαδρομή για Έδεσσα αφήγηση για καταρράκτες 26/03/2016 :
https://youtu.be/G9blyl-Xqv0 .-
6.- Έδεσσα Εδεσσαίος ποταμός καταρράκτες 26/03/2016 : https://youtu.be/GFhuVYc7FwU .-
7.- Έδεσσα στους καταρράκτες 26/03/2016: https://youtu.be/FWguUYut3Vo .-
8.- Καταρράκτες ΕΔΕΣΣΑ 26/03/2016 : https://youtu.be/Uat2fM0WLyQ .-
9.- Καταρράκτες ΕΔΔΕΣΑΣ 26/03/2016 : https://youtu.be/wOEjGcvhfxU .-
10.- ΕΔΕΣΣΑ στούς καταρράκτες 26/03/2016 : https://youtu.be/-ladkYRaB5g .-
Έδεσσα, η πόλη μας.
Η ιστορία της πόλης της Έδεσσας, από τις σημαντικότερες της αρχαίας Ελλάδας, υπήρξε αδιάκοπη από την ίδρυσης της ως σήμερα. Με φυσικό πλούτο και χτισμένη πάνω στον Βράχο, λόγω της στρατηγικής της θέσης έθελξε πολλούς κατακτητές. Όμως, παρά τις περιόδους κατάκτησης, με πιο μεγάλη αυτή της Τουρκοκρατίας, κράτησε την εθνική της ταυτότητα και την απαράμιλλη φυσική ομορφιά της.Η Έδεσσα σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Οι καταρράκτες της, το ιστορικό κέντρο, με χρώμα από παλιά Ελλάδα, οι αρχαιολογικοί της χώροι , η Κοίμηση της Θεοτόκου (εκκλησία του 14ου αιώνα), λείψανα των παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών ναών στην περιοχή της Κάτω Πόλης του Λόγγου, το Γενί Τζαμί (το μόνο τουρκικό τέμενος που διατηρείται αναλλοίωτο), το Κανναβουργείο (εργοστάσιο επεξεργασίας κάνναβης για κατασκευή σκοινιών) είναι μερικοί πόλοι έλξης για τους πολυάριθμους τουρίστες, που επισκέπτονται την πόλη μας κάθε μέρα.Παρά την πυκνή μεταπολεμική της δόμηση, παραμένει πανέμορφη και εντυπωσιακή. Οι Καταρράκτες της, τα πολυάριθμα κανάλια της, που διασχίζουν την πόλη με τις μικρές γέφυρες επικοινωνίας, τα μεγάλα πάρκα της (Κιουπρί, Καταρρακτών, Μεγάλου Αλεξάνδρου, 25ης Μαρτίου), οι δενδροφυτεμένοι δρόμοι, είναι στοιχεία που την καθιστούν μοναδική.
Η Έδεσσα του σήμερα, πρωτεύουσα του νομού Πέλλας – πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου- συναντά μπροστά της μια μεγάλη πρόκληση. Την πρόκληση της αναζήτησης και διεκδίκησης ταυτόχρονα του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσει στην Ενιαία Ευρώπη, στην Ελλάδα, στη Μακεδονία. Με συμμετοχή σε κοινές δράσεις όπως: Εθνικό Δίκτυο πόλεων με ποτάμι, Παγκόσμιο οργανισμό πόλεων με πολιτιστική κληρονομιά και Ευρωπαϊκό δίκτυο πόλεων για εξοικονόμηση ενέργειας (Energy Cities), η πόλη μας προσπαθεί μέρα με την μέρα, χρόνο με τον χρόνο για την ανάπτυξη της με την βοήθεια του ανθρώπινου δυναμικού της, των δημοτών της, και των δημοτικών παραγόντων της, που συναποτελούν την καλύτερη δυνατή εγγύηση για το μέλλον της.
Αξιοθέατα της Έδεσσας :
*** Η Έδεσσα , πρωτεύουσα του νομού Πέλλας, πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι ίσως η μόνη σημαντική πόλη της Αρχαίας Μακεδονίας, που λειτούργησε αδιάλειπτα και ακατάπαυστα 3.000 χρόνια με ζωτικότητα, δυναμισμό και προπαντός ακλόνητη πίστη και αγάπη για την ύπαρξη της. Οι πρώτοι προϊστορικοί οικισμοί απαντώνται δίπλα στις πηγές του ποταμού Εδεσσαίου καθώς και στις όχθες του, στην περιοχή Καρκάγια (είναι αντιπροσωπευτικό το τελευταίο δείγμα προϊστορικού οικισμού, που αποκαλύφθηκε πέρσι κατά την εκτέλεση των εργασιών της παράκαμψης της πόλης).Σύμφωνα με την παράδοση, τον 9ου αιώνα π.Χ. ο Περδίκας ή Καράνος ιδρύει την Μακεδονική δυναστεία των Τημενιδών. Επιβάλλεται στους Φρύγες, που κατοικούσαν την περιοχή και ιδρύει την πόλη την οποία ονομάζει Αιγές.
Η αρχαία Έδεσσα αναπτύσσεται σε δύο άνισα επίπεδα: την Άνω Πόλη ή Ακρόπολη πάνω στον Βράχο και την κάτω πόλη στον Λόγγο, όπου ήταν οργανωμένος και ο κύριος αρχαίος οικισμός. Παρά την μεγάλη υψομετρική διαφορά τους τα δύο επίπεδα ήταν οχυρωμένα ως ενιαίο σύνολο με ισχυρό τείχος, το οποίο ενισχύονταν με διαδοχικούς πύργους. Η οχύρωση της πόλης ανάγεται στον 4ο αιώνα π.Χ. Η πόλη γνωρίζει την Ρωμαϊκή κυριαρχία το 148π.Χ. και στα τέλη του 2ου π.Χ. αιώνα κατασκευάζεται η Εγνατία οδός ( Via Egnatia). Η σπουδαιότητα της πόλης ενισχύεται, αφού ο σημαντικός εμπορικός και στρατιωτικός δρόμος, που συνδέει Δύση με Ανατολή, περνάει από την πόλη της Έδεσσας. Στα Βυζαντινά χρόνια, λόγω της στρατηγικής της θέσης, αποτελεί πεδίο συγκρούσεων και διεκδικήσεων. Δέχεται βαρβαρικές επιδρομές από Γότθους, Βησιγότθους, Οστρογότθους και Ούνους. Στο τέλος του 6ου μ.Χ. αιώνα σταματά η ζωή στην κάτω πόλη. Οι κάτοικοι λόγω των βαρβαρικών επιδρομών εγκαθίστανται στην Ακρόπολη. Έτσι νιώθουν πιο ασφαλείς.
Η πόλη αναπτύσσεται και οργανώνεται στο ΄Άνω Επίπεδο μέχρι και σήμερα. Στο τέλος του 6ου αιώνα μ.Χ. δέχεται επιδρομές και από σλαβικά φύλα. Το 997μ.Χ. πέφτει στα χέρια του Βούλγαρου βασιλιά Σαμουήλ. Στα τέλη του 11ου αιώνα ανακτάται από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Βασίλειο ΄Β. Από τον 10 αιώνα μ.Χ. καθιερώνεται για την πόλη η ονομασία Βοδενά ( Voda = νερό)Τον 14ο αιώνα μ.Χ. γίνεται πεδίο εμφυλίων συγκρούσεων μεταξύ των Παλαιολόγων. Το 1351μ.Χ. περνάει στα χέρια των Σέρβων. Διοικείται από τον Θωμά Πρελιούμποβιτς και την γυναίκα του Αγγελίνα Μαρία Παλαιολογίνα, μέχρι το 1367μ.Χ. Μετά από μία περίοδο αναρχίας αλώνεται από τους Τούρκους το 1389μ.Χ.Από το 1389μ.Χ. μέχρι το 1922μ.Χ. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι αποτελούν τις δύο μεγάλες πληθυσμιακές θρησκευτικές ομάδες της πόλης. Στα τέλη του 18ου αιώνα η πόλη περνάει στην κυριαρχία του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων .Πολύ πριν το 1821μ.Χ., ο επαναστατικός ενθουσιασμός ξεσπά στην περιοχή και οργανώνονται ένοπλες ομάδες. Το ΄21 , όταν ξέσπασε η επανάσταση, στην περιοχή του Βερμίου, συμμετέχει με αρχηγό τον Αγγελή Γάτσο.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η εθνολογική σύνθεση της «μείζονος» Μακεδονίας ήταν ένα μωσαϊκό θρησκειών και πολιτισμών, αποτελούμενο εκτός από Έλληνες (ελληνόφωνους , σλαβόφωνους, βλαχόφωνους) από Τούρκους, Βούλγαρους Σέρβους Αλβανούς καθώς και Εβραίους κυρίως στη Θεσσαλονίκη. Η πόλη συμμετέχει στον ένοπλο Μακεδονικό αιώνα του 1904-08μ.Χ., που απέβλεπε στη απόκρουση των βουλγαρικών προκλήσεων. Πρωτεργάτες του αγώνα αυτού ο ιατρός Δ.Ρίζος, ο καθηγητής Α. Φράγκος και ο επαγγελματίας Ι. Χατζηνίκος. Η απελευθέρωση από την Οθωμανική κυριαρχία πραγματοποιείται στις 18 Οκτωβρίου 1912μ.Χ.Ακολουθούν οι βαλκανικοί πόλεμοι και ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος. Στην περιοχή μας επίκεντρο των συγκρούσεων ήταν το Καϊμακτσαλάν.Η πόλη διέρχεται την μεγαλύτερη ακμή της από τα τέλη του 19ου αιώνα ως το τέλος του μεσοπολέμου. Το 1892μ.Χ. ολοκληρώνεται η σιδηροδρομική σύνδεση Μοναστηριού – Θεσ/νίκης. Στο μέσο της διαδρομής η Έδεσσα που, από τότε εξελίσσεται σε οργανωμένο βιομηχανικό κέντρο. Μαζί με την Θεσ/νίκη, Βέροια και Νάουσα γίνονται σημαντικοί προμηθευτές προϊόντων υφαντουργίας και Εριουργίας της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Η δημιουργία των εργοστασίων οφείλεται κυρίως στην κινητήρια δύναμη του νερού και την άφθονη ύπαρξη πρώτων υλών. Η πρώτη βιομηχανική ζώνη αναπτύσσεται στην περιοχή των καταρρακτών. Εργάζονται 2.500 εργάτες. Παράλληλα αναπτύσσεται σημαντικά και η μεταξουργία. Ακόμη λειτουργούν νερόμυλοι, μπατάνια, ελαιοτριβεία, σησαμοτριβεία , ηλεκτρογεννήτριες όλα με την δύναμη του νερού. Το 1922μ.Χ. με την ανταλλαγή των πληθυσμών έρχονται οι πρόσφυγες που συμβάλλουν κι αυτοί στην οικονομική ζωή της πόλης. Τότε αναπτύσσεται ιδιαίτερα η ταπητουργία. Την περίοδο του μεσοπολέμου η πόλη ζει το απόγειο της οικονομικής, εμπορικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ακμής της. Αυτή η ακμή όμως διακόπτεται από την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Η πόλη πληρώνει βαρύ τίμημα στα Αλβανικά βουνά με πλήθος παλικαριών της. Στις 18 Απριλίου 1941μ.Χ. οι Γερμανοί μπαίνουν στην Έδεσσα. Κατά την διάρκεια της κατοχής στην πόλη και την περιοχή της δρουν ένοπλα τμήματα του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Οι επιτυχίες των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης είναι πολλές, με αποκορύφωμα αυτή στο Μουχαρέμ Χάνι. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1944μ.Χ., μετά από επίθεση ανταρτών εναντίον της γερμανικής φρουράς της πόλης, σκοτώνεται ο Γερμανός διοικητής των Ες-Ες. Οι Γερμανοί για αντίποινα καίνε ένα μεγάλο τμήμα του πρώτου οικιστικού πυρήνα της πόλης, το Βαρόσι. Αποτεφρώνουν 250 κατοικίες και την επόμενη μέρα καίνε ολοκληρωτικά το χωριό Μεσημέρι. Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος και ο εμφύλιος ανακόπτουν την βιομηχανική άνθηση.
Τα μεταπολεμικά χρόνια τα εργοστάσια κλείνουν αδυνατώντας να εκσυγχρονιστούν και να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες της αγοράς. Αρχίζει η εσωτερική και η εξωτερική μετανάστευση. Αξιοσημείωτο γεγονός στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 αποτελεί η κινηματική δράση εδεσσαίων πολιτών να σώσουν το μοναδικό φυσικό φαινόμενο των καταρρακτών.Με πρωτεργάτες τους Ι.Οικονόμου, Α. Γάλη, Α Γαζέπη και αδελφές Στουγιαννάκη ανατρέπουν την απόφαση του Υπουργού Δημοσίων έργων Κ. Καραμανλή, που προέβλεπε μεγάλη τεχνητή λίμνη στο πάρκο καταρρακτών και αφανισμό, έτσι, του φαινομένου των υπέροχων υδατοπτώσεων. Οι αγωγές κρατούν μήνες, τα αιτήματα αναδεικνύονται πανελλήνια. Οι πρωτεργάτες και η κινηματική δράση των πολιτών δικαιώνονται στο συμβούλιο της Επικρατείας. Οι καταρράκτες σώζονται.
Σήμερα η Έδεσσα είναι ένα σύγχρονο διοικητικό, τουριστικό και αγροτικό κέντρο. Πόλεμοι και καταστροφές, εισβολές και καταλήψεις, κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξεις, αυταρχισμό και μαζική μετανάστευση δεν στάθηκαν ικανοί λόγοι να λυγίσουν αυτή την πόλη και να ανατρέψουν την πορεία της. Συναντά σήμερα μπροστά της ακόμα μια μεγάλη πρόκληση. Αυτή της αναζήτησης αλλά και διεκδίκησης του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσει στην Ενιαία Ευρώπη , στην Ελλάδα, στην Μακεδονία.
*** Η ΝΑΟΥΣΑ Νάουσα
Τόπος : Στους πρόποδες του ανατολικού Βερμίου, σε μια φυσική αγκαλιά, που σχηματίζεται από διαδοχικά επίπεδα που κατεβαίνουν σιγά- σιγά προς τον κάμπο, είναι κτισμένη η Νάουσα, δεσπόζοντας απ' ένα μέσο υψόμετρο 330 μ. απ' τη θάλασσα σ' ολόκληρο τον εύφορο κάμπο της Ημαθίας, που εκτείνεται μέχρι την Θεσσαλονίκη. Προς τα δυτικά, ο ορίζοντας της πόλης περιγράφεται από καταπράσινα βουνά και λόφους που δημιουργούν αυτήν ακριβώς την φιλόξενη αγκαλιά, που μέσα της ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε η σημερινή πόλη.
Το όρος Βέρμιο, που αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ της πεδιάδας της Ημαθίας-Θεσσαλονίκης στ' ανατολικά, και των υψιπέδων της Κοζάνης στα δυτικά, αφήνει ελάχιστες υποχρεωτικές διαβάσεις, πάνω στις οποίες βρίσκονται οι σπουδαιότερες πόλεις της περιοχής: η Βέροια, πρωτεύουσα του Νομού Ημαθίας, στο νότο, η Νάουσα στο κέντρο και η Έδεσσα, πρωτεύουσα του Νομού Πέλλας στα βόρεια. Πάρα πολλά χωριά διασπαρμένα ανάμεσά τους εξασφαλίζουν μια συνέχεια στην ανθρώπινη παρουσία.Το Βέρμιο έχει τις βόρειες και ανατολικές πλαγιές του καλυμμένες από δάση με κωνοφόρα και οξιές κυρίως, ενώ οι δυτικές πλαγιές του είναι σχεδόν γυμνές. Τα άφθονα νερά του σχηματίζουν μεγάλους και μικρούς καταρράκτες, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται ακόμη ως κινητήρια δύναμη για τη βιομηχανία, από τον 19ο αιώνα ακόμη. Ειδικότερα για τη Νάουσα, το πιο σπουδαίο ποτάμι είναι η Αράπιτσα, που έχει τις πηγές του σ' έναν καταπληκτικής ομορφιάς χώρο κοντά στην πόλη, στο άλσος του Αγίου Νικολάου. Κυλώντας προς τα χαμηλότερα επίπεδα, διασχίζει την πόλη, χωρίζοντάς την σε δύο άνισα μέρη, ενώ διαδοχικοί καταρράκτες, μικρότερου ή μεγαλύτερου ύψους, σχηματίζονται σε όλη τη διαδρομή του μέχρι την πεδιάδα.
~ Η περιοχή αυτή του Βερμίου όπου σήμερα βρίσκεται η Νάουσα και όπου ο Ηρόδοτος τοποθετεί τους περίφημους "Κήπους του Μίδα" κατοικήθηκε απ' τα αρχαιότατα χρόνια απ' τους Βρίγες, που μετανάστευσαν απ' την Ασία στην Ευρώπη πριν ακόμη απ' τον Τρωικό Πόλεμο. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη και τον Στράβωνα, οι Βρίγες αυτοί καταδιώχτηκαν απ' τον Κάρανο, τον ιδρυτή του Μακεδονικού Κράτους, ενώ στη συνέχεια, άλλες Μακεδονικές φυλές ήρθαν και αναμίχτηκαν με τις Βριγο-Πελασγικές φυλές που είχαν μείνει και αποτέλεσαν έτσι τον πληθυσμό των ιστορικών χρόνων.
~ Εκτεταμένα ερείπια στην περιοχή μεταξύ της σημερινής Νάουσας και των γειτονικών χωριών της πεδιάδας ενισχύουν την εκδοχή ότι η σημερινή Νάουσα αναπτύχθηκε στο χώρο μιας σημαντικής πόλης της αρχαιότητας, που βρισκόταν μεταξύ της Βέροιας και της Έδεσσας. Το όνομα της πόλης αυτής, σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες απόψεις των αρχαιολόγων ήταν Μίεζα. Κατά τους τοπικούς μύθους, τα τρία τέκνα του μυθικού βασιλιά της περιοχής Βέρη, έδωσαν τα ονόματά τους οι μεν κόρες του στις δύο σημαντικές πόλεις της Ημαθίας, Βέροια και Μίεζα, ενώ ο γιος του Όλγανος μεταμορφώθηκε σε ποτάμιο θεό και έδωσε το όνομά του στο ποτάμι Αράπιτσα. Μια προτομή του Ολγάνου, που αποκαλύφθηκε τυχαία στην περιοχή του Κοπανού και χρονολογείται στο 2ο αι. μ.Χ., υπάρχει στο Μουσείο της Βέροιας.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Μίεζας (γνωστός περισσότερο με το όνομα των Λευκαδίων), ο οποίος σήμερα περιλαμβάνεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, στα όρια του Δήμου Ανθεμίων, είχε ήδη εντοπισθεί από το 19ο αιώνα, από το γάλλο περιηγητή Delacoulonche και το δανό αρχιτέκτονα Kinch, αλλά έγινε αντικείμενο συστηματικής έρευνας μετά το 1950, με τις εργασίες του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Φώτη Πέτσα. Έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη οικισμών από την ύστερη εποχή του Χαλκού, την εποχή του Σιδήρου, την κλασική, αλλά και την ελληνιστική εποχή, που είναι και η σπουδαιότερη από πλευράς διασωζομένων μνημείων (τέλος 4ου αι.-168 π.Χ.). Μεταξύ των πολλών διάσπαρτων αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής σημαντικότερα θεωρούνται οι μοναδικοί μεγάλοι Μακεδονικοί τάφοι (της "Κρίσεως", των Λύσωνος και Καλλικλέους, των Ανθεμίων, του Kinch και άλλοι) και η Σχολή του Αριστοτέλη στο Νυμφαίο της Μίεζας, ενώ σχετικά πρόσφατα ήρθε στο φως το αρχαίο θέατρο της πόλης και ανασκάπτεται από την αρχαιολογική υπηρεσία η Αγορά της
Η Νάουσα σήμερα
 |
 |
 |
 |
Η μεταπολεμική της ανάπτυξη, στο δεύτερο μισό του 20ου αι., στηριγμένη κυρίως στο δυναμισμό των Ναουσαίων, έγινε με σταθερά βήματα. Νέες δυναμικές αγροτικές καλλιέργειες, νέες βιομηχανικές μονάδες στήθηκαν δίπλα στις παλιές ή τις αντικατέστησαν. Καινούργιος κοινωνικός εξοπλισμός δημιουργήθηκε πλάι στον ήδη υφιστάμενο που οφείλονταν κυρίως σε δωρεές Ναουσαίων για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων. Νέοι δρόμοι ανοίχτηκαν, αντικαταστάθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοικιών, αξιοποιήθηκε ο δασικός πλούτος του Βερμίου, που περιήλθε στο Δήμο Νάουσας, ο οποίος σήμερα είναι ο μεγαλύτερος δασοκτήμων δήμος της χώρας.
Το παλιό με το καινούργιο συνυπάρχουν στη σημερινή Νάουσα. Δίπλα στα παλιά αρχοντικά ή τα πιο μικρά σπίτια συναντά κανείς σύγχρονες κατασκευές, αν και όχι το ίδιο όμορφες. Κάτω απ' τα αιωνόβια πλατάνια στις πλατείες και τα σταυροδρόμια παλιές αλλά και καινούργιες βρύσες δροσίζουν με το παγωμένο τους νερό τους περαστικούς. Κοντά στα παλιά λιθόστρωτα δρομάκια, σύγχρονοι πεζόδρομοι εξυπηρετούν την κίνηση της αγοράς.
*** Η ΒΕΡΟΙΑ
Η ευρύτερη περιοχή της Βέροιας και του Νομού είναι πολύ γόνιμη και υπάρχουν άφθονες πηγές. Χαρακτηριστικό είναι πως μέσα στην πόλη μπορεί κανείς να βρει πάνω από 100 τρεχούμενες βρύσες. Άλλο χαρακτηριστικό της Βέροιας είναι η πληθώρα των βυζαντινών εκκλησιών που βρίσκονται διάσπαρτες στην πόλη και της έχουν δώσει τον χαρακτηρισμό "η μικρή Ιερουσαλήμ"...
~ Ο Ναός Αναστάσεως του χριστού βρίσκεται στο κέντρο της πόλης δίπλα στο Δημαρχείο προκαλώντας τον περαστικό με την χαρακτηριστική του αρχιτεκτονική.Ήταν καθολικό μοναστήρι και στο εσωτερικό του υπάρχουν εντυπωσιακές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Στον εξωτερικό του τοίχο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τοιχογραφίες του 18ου αιώνα.
Ο ναός είναι καθημερινά ανοικτός για τους επισκέπτες.
~ Βήμα Αποστόλου Παύλου Σε έναν καταπράσινο χώρο πολύ κοντά στην πλατεία Ωρολογίου βρίσκεται το Βήμα του Αποστόλου Παύλου. Πρόκειται για ένα διαμορφωμένο εκκλησιαστικό μνημείο διακοσμημένο με ψηφιδωτές παραστάσεις του ίδιου του Αποστόλου. Ο Απόστολος Παύλος, ο Απόστολος των Εθνών, γύρω στο 57 μ.Χ. δίδαξε σε αυτή την τοποθεσία και κήρυξε το ευαγγέλιο, ιδρύοντας ουσιαστικά την εκκλησία της Βέροιας. Οι πολίτες της Βέροιας ανταποκρίθηκαν στον λόγο του με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας πολύ ισχυρός θρησκευτικός πυρήνας στην πόλη. Απόδειξη αυτού είναι ότι στη Βέροια υπάρχουν πολλές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες.
Κάθε χρονιά, ολόκληρο το μήνα Ιούνιο πραγματοποιούνται λατρευτικές εκδηλώσεις στη μνήμη του Αποστόλου, τα περίφημα «Παύλεια». Αποκορύφωμα αυτών των εκδηλώσεων είναι ο υπαίθριος ορθόδοξος εσπερινός που τελείται στο Βήμα του Αποστόλου Παύλου στις 29 Ιουνίου.
~ η Μπαρμπούτα , Η Μπαρμπούτα αποτελούσε την εβραϊκή συνοικία της Βέροιας. Η περιοχή βρίσκεται στο Βορειοδυτικό μέρος της πόλης πολύ κοντά στην κεντρική αγορά της Βέροιας πίσω από τα δικαστήρια. Ανάμεσα στα παραδοσιακά σπίτια της περιοχής υπάρχει και η Συναγωγή των Εβραίων στην οποία λέγεται πως δίδαξε το Ευαγγέλιο ο Απόστολος Παύλος. Το εβραϊκό στοιχείο είναι έντονο και σε πολλές οικίες υπάρχουν εβραϊκές επιγραφές.Σήμερα στα κτίρια της περιοχής έχουν γίνει αναπλάσεις και αναπαλαιώσεις με αποτέλεσμα να συνθέτουν μια πολύ όμορφη και γραφική ατμόσφαιρα. Πολλά από τα κτίρια που αναπαλαιώθηκαν στεγάζουν διάφορες υπηρεσίες όπως είναι τα αρχεία του κράτους και το Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής.
Τον οικισμό συντροφεύει ο ποταμός Τριπόταμος που σε συνδυασμό με την παρουσία του πράσινου προσφέρει μια ανάσα δροσιάς στον επισκέπτη το καλοκαίρι. Στην περιοχή υπάρχει πεζόδρομος, cafe και ομώνυμη βρύση που σύμφωνα με την παράδοση όποιος περαστικός πιει νερό παντρεύεται Βεροιώτισσα και παραμένει στην πόλη.
~ Βυζαντινό μουσείο Στην οδό Θωμαΐδου πίσω από την συνοικία της Κυριώτισσας προβάλλει ένα επιβλητικό τριώροφο κτίριο, το Βυζαντινό μουσείο (ο παλιός αλευρόμυλος του Στέργιου Μάρκου).Στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους του μουσείου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει εικόνες, κεραμικά, νομίσματα, τοιχογραφίες καθώς και σπάνια χειρόγραφα.
Την εποχή που το κτίριο λειτουργούσε σαν μύλος, στις αρχές του 20ου αιώνα, κινητήρια δύναμή του ήταν τα νερά του Τριπόταμου που κινούσαν ειδικά σχεδιασμένους για το σκοπό αυτό κυλίνδρους.
Αξιοσημείωτο είναι πως το κτίριο το 1981 κάηκε. Λίγο αργότερα τα νερά του παραπόταμου του Τριπόταμου διοχετεύθηκαν με υπόγειους αγωγούς και στη θέση του κατασκευάστηκε η οδός Θωμαΐδου.
11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Μέρες-Ωρες λειτουργίας
Καθημερινά 8.30 - 15.00, Δευτέρα κλειστά
25,26 Δεκεμβρίου, 25 Μαρτίου,
Μεγάλη Παρασκευή (8.30-12.00), Ημέρα Πάσχα, 1η Μαΐου
~Τα παλιά λουτρά
Παλιά Λουτρά (Tuzci Hamam)
Τα Παλιά Λουτρά, σε μορφή δίδυμων πυργίσκων, ήταν τουρκικά Hamam τα οποία εξωτερικά τουλάχιστον διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση.
Βρίσκονται στην οδό Λουτρού στην αρχή του οικισμού της Κυριώτισσας πολύ κοντά στην κεντρική οδό της πόλης την Μητροπόλεως.
~ Αρχοντικό Μπέκα
Θαυμάσιο αρχοντικό κτισμένο το 1859. Σήμερα στεγάζει το Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής.
*** H Αριδαία
 Χάρτης Αλμωπίας | ||||||
| ||||||
στα Λουτρά Πόζαρ
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ~** Μαύρο Δάσος |
| Το φαράγγι των Λουτρών Πόζαρ απαρτίζετε από δύο ορεινούς όγκους. Ο ένας από αυτούς είναι το όρος Βόρρας, ή αλλιώς Καϊμάκτσαλαν. Στην ανατολική πλευρά του, φιλοξενείτε το μαύρο δάσος. Άξιο αναφοράς και επίσκεψης είναι το φαράγγι "ράμνο μπόρ" ή ίσιο πεύκο. Μαγευτικό τοπίο απαρτιζόμενο από πανύψηλα πεύκα, ίσια σαν λαμπάδες, να αγναντεύουν τον καταγάλανο ουρανό. Σημαντικής χλωρικής σημασίας στολίζει τον κάμπο της Αλμωπίας κα την πλαγιά του Καϊμάκτσαλαν. Με οδικό δρόμο στο μεγαλύτερο τμήμα του, μπορείτε να φτάσετε μέχρι και την κορυφή, αν το επιτρέπει βέβαια και ο καιρός. Οι διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει ο επισκέπτης είναι δύο. Μία απο το χωρίο Όρμα, που βρίσκετε δίπλα στα Λουτρά και η δεύτερη από το χωριό Μεγαπλάτανος. Επιλέγοντας την δεύτερη, θα διασχίσετε ένα μεγάλο τμήμα του δρόμου που είναι ασφαλτοστρωμένο. |
***Το χωριό
| Η Όρμα | ||
Φιλόξενο χωριό, χτισμένο στους πρόποδες του όρους Βόρας - Καϊμάκτσαλαν, σε συνδιασμό με τα ιαματικά Λουτρά Πόζαρ, αποτελεί κομβικό σημείο διασκέδασης και χαλάρωσης. Μόλις 2 χλμ. απο τα Λουτρά Πόζαρ και 25 απο το χιονοδρομικό κέντρο Καϊμάκτσαλαν, είναι ο must προορισμός χειμώνα και καλοκαιριού.-
*** Ο ΜΕΓΑΠΛΑΤΑΝΟΣ
 Η επίσημη ονομασία είναι “ο Μεγαπλάτανος”. Έδρα του δήμου είναι η Αριδαία και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, ο Μεγαπλάτανος ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Μεγαπλατάνου, του πρώην Δήμου ΑΡΙΔΑΙΑΣ του Νομού ΠΕΛΛΗΣ.  Δημοτική ενότητα Αριδαίας ανοίκουν τα χωριά : |
Στη Δημοτική ενότητα Αλμωπίας ανοίκουν τα χωριά :
η Αγάθη, το Αετοχώρι, η Άλωρος, η Αριδαία, ο Αρχάγγελος, η Άψαλος, το Βορεινό, το Γαρέφειο, η Δωροθέα, ο Εξαπλάτανος, το Θεοδωράκειο, η Θηριόπετρα, η Ίδα, η Κάτω Κορυφή, η Κωνσταντία, η Λαγκαδιά, τα Λουτρά Λουτρακίου, το Λουτράκι, το Λυκόστομο, η Μηλιά, το Μοναστηράκι, το Νεοχώρι, οι Νερόμυλοι, η Νότια, η Ξιφιανή, η Όρμα, η Περίκλεια, οι Πιπεριές, το Πολυκάρπιο, ο Πρόδρομος, οι Πρόμαχοι, το Ριζοχώρι, οι Σαρακηνοί, η Σωσάνδρα, οι Τσάκοι, η Υδραία, η Φιλώτεια, η Φούστανη, και η Χρυσή.
*** Τα Γιαννιτσα
Τα Γιαννιτσά είναι η μεγαλύτερη πόλη του Νομού Πέλλας με 29.789 κατοίκους (2011) και ανήκει στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Είναι η πρωτεύουσα του διευρυμένου Καλλικρατικού Δήμου Πέλλας των 63.122 κατοίκων που δημιουργήθηκε από την ένωση των πρώην Δήμων Γιαννιτσών, Πέλλας, Κύρρου, Μεγάλου Αλεξάνδρου και Κρύας Βρύσης. Βρίσκονται επί της ιστορικής Εγνατίας Οδού στο κέντρο της Μακεδονίας, σε υψόμετρο 40 μ., ανάμεσα στο όρος Πάικο και στον Κάμπο των Γιαννιτσών, βόρεια της περιοχής της αποξεραμένης λίμνης των Γιαννιτσών.Η πρώην ρηχή, βαλτώδης, και μεταβλητού μεγέθους λίμνη των Γιαννιτσών ή λίμνη Λουδία, νότια της πόλης, αποξηράνθηκε το 1928-1932 από την εταιρία New York Company Foundation. Όχι πολύ μακριά από την πόλη (7 χλμ.) βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Πέλλας, γενέτειρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και πρωτεύουσα της αρχαίας Μακεδονίας. Παρά την κοντινή απόσταση με τη Θεσσαλονίκη (48 χ.μ.) η πόλη κατάφερε να αναπτύξει το δικό της αυτόνομο χαρακτήρα και να εξελιχθεί ως το σημαντικότερο οικονομικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο του Νομού Πέλλας.Το 1924-1925 αναχώρησαν για την Τουρκία όσοι Τούρκοι είχαν απομείνει, ενώ οι σλαβόφωνοι εξαρχικοί αποσύρθηκαν στην Βουλγαρία. Στην ίδια περίοδο συντελέσθηκε η εγκατάσταση στην πόλη και τα χωριά της περιοχής, Ελλήνων από τη Θράκη και την Ανατολική Ρωμυλία, όπως και από τον Πόντο και τον Καύκασο. Σήμερα, η πόλη εξελίσσεται πνευματικά και πολιτιστικά, παράλληλα με την οικονομική της πρόοδο.~* Επικρατέστερη θεωρείται η άποψη που υποστηρίζει ότι το 1385 ο πρώτος Τούρκος στρατηλάτης που επέδραμε στη Μακεδονία ως ουτς μπεγί των οθωμανικών ασκεριών, ο Γαζή Αχμέτ Εβρενός κατέλαβε την περιοχή, και επανίδρυσε το ρωμαίικο οικισμό «Βαρδάριον», τον οποίο και βαπτίζει με το όνομα «Γενιτσέ ι Βαρντάρ», δηλαδή «Νέο Βαρδάρι», γνωστό επίσης ως «Βαρδάρ Γενιτζεσί» ή απλά «Γενιτζέ». Η νέα πόλη καθίσταται ορμητήριο για την κατάκτηση των υπολοίπων γειτονικών χωρών της Βαλκανικής. Η πόλη κατά την περίοδο της ένταξής της στο ελληνικό κράτος ονομαζόταν Γενιτσά και το 1926 μετονομάστηκε επίσημα σε Γιαννιτσά[1]
*** Αρχαία Πέλλα
Η πόλη ιδρύθηκε από τον Αρχέλαο Α' (413-399 π.Χ.) ή από τον Αμύντα Γ' για να γίνει η νέα πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους αντί των Αιγών (Βεργίνα) . Η Πέλλα παρέμεινε πρωτεύουσα μέχρι την κατάλυση του Μακεδονικού κράτους από τους Ρωμαίους , οι οποίοι την λεηλάτησαν και μετέφεραν τους θησαυρούς της στη Ρώμη . Αργότερα η πόλη καταστράφηκε από σεισμό και στη συνέχεια ανοικοδομήθηκε . Περί το 180 μΧ ο Λουκιανός μας πληροφορεί ότι "είναι πια ασήμαντη και με λιγοστούς κατοίκους" .
Η παλαιότερη αναφορά που έχουμε για την Πέλλα είναι από τον Ηρόδοτο κατά την περιγραφή της εκστρατείας των Περσών και από το Θουκυδίδη κατά την περιγραφή της Μακεδονικής επέκτασης και του πολέμου κατά του Σιτάλκη , βασιλιά των Θρακών . Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα , στην αρχή του 4ου αιώνα π.Χ. ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας . Η πόλη προσέλκυσε φημισμένους καλλιτέχνες της εποχής , όπως ο ζωγράφος Ζεύξις , ο ποιητής Τιμόθεος ο Μιλήσιος και ο Ευριπίδης , ο οποίος και πέθανε εκεί γράφοντας την τραγωδία Αρχέλαος . Μετά το βίαιο θάνατο του Αρχελάου η ανάπτυξη του κράτους ανακόπτεται. Το μεγάλο του έργο συνεχίστηκε μετά από μερικές δεκαετίες, από τον Φίλιππο Β' (360-336 π.Χ.). Η προσπάθεια του Φιλίππου δεν περιορίστηκε μόνο στην εσωτερική ανάπτυξη, αλλά στράφηκε κυρίως στην επέκταση της πολιτικής δύναμης της Μακεδονίας. Στα χρόνια αυτά η Πέλλα φτάνει σε πλήρη ακμή, γίνεται "η μεγίστη τών εν Μακεδονία πόλεων" (Ξενοφών Ελληνικά V,2,13) και η ακτινοβολία της εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο με τις κατακτήσεις του Αλεξάνδρου Γ΄ (336-323 π.Χ.)Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ατέλειωτες διαμάχες ξεσπούν μεταξύ των διαδόχων του, μέχρι την άνοδο στον θρόνο του Αντίγονου Γονατά (276-239 π.Χ.). Πελλαίοι απόμαχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου ίδρυσαν ομώνυμη αποικία στην Δεκάπολη της Παλαιστίνης, στην ενδοχώρα της Συρίας μια άλλη Πέλλα και στον Περσικό κόλπο τον Πελλαίο δήμο. Κατά την περίοδο του Αντίγονου Γονατά η πόλη έφτασε στη ακμή της (σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα).Η Πέλλα αναφέρεται αργότερα από τον Πολύβιο και τον Λίβιο ως η έδρα του βασιλείου του Φίλιππου Ε' και του Περσέα του Μακεδόνα κατά τους Μακεδονικούς πολέμους . Ο Λίβιος μας δίνει τη μόνη περιγραφή της πόλης , όπως την είδε ο Ρωμαίος Λούκιος Αιμίλιος Παύλος ο Μακεδονικός , νικητής της Μάχης της Πύδνας:
"...και αυτός είδε ότι δεν επελέγη άδικα σαν θέση βασιλικής κατοικίας. Είναι τοποθετημένη στη νοτιοδυτική πλαγιά ενός λόφου και περιβάλλεται από βάλτο πολύ βαθύ για να διασχιστεί με τα πόδια χειμώνα-καλοκαίρι. Η ακρόπολη, η οποία είναι κοντά στη πόλη, βρίσκεται μέσα στο βάλτο και εξέχει σαν νησί, είναι δε χτισμένη πάνω σε γιγαντιαία θεμέλια που αντέχουν τείχη πάνω τους και προστατεύουν από την εισχώρηση των υδάτων της λίμνης. Από μακριά φαίνεται σα να είναι συνέχεια του τείχους της πόλης, αλλά στην πραγματικότητα είναι ξεχωριστή και ανάμεσα στα δύο τείχη υπάρχει ένα κανάλι. Η ακρόπολη ενώνεται με την πόλη με μια γέφυρα, έτσι αποκόπτονται όλες οι πλευρές πρόσβασης για έναν εξωτερικό εχθρό και αν ο βασιλιάς φυλακίσει κάποιον εκεί δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής εκτός από τη γέφυρα, η οποία φυλάσσεται εύκολα."
Στη ρωμαϊκή επαρχία της Μακεδονίας η Πέλλα ήταν πρωτεύουσα του τρίτου διαμερίσματος και πιθανώς η έδρα του Ρωμαίου κυβερνήτη. Από την Πέλλα διερχόταν η Αρχαία Εγνατία Οδός και ήταν σημαντικός σταθμός μεταξύ Δυρράχειου και Θεσσαλονίκης . Ο Κικέρων έμεινε εκεί το 58 π.Χ., αλλά η θέση του επάρχου την εποχή εκείνη είχε μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη.
Η πόλη έπεσε σε παρακμή για άγνωστους λόγους (μάλλον λόγω σεισμού) προς το τέλος του 1ου π.Χ. αιώνα.
***
~ ~1./~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , ~ 08 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Πρώτο μέρος: http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html 2./~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , 2 Ιανουαρίου 2016 , Δεύτερο μέρος : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-
3./ ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας
περιηγήσεις , Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2016 , Μέρος 3ο τρίτο :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/14-2016-3.html .-
4./ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας , κεφάλαιο 4ο ,
Μέρος 4ο Τέταρτο :https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7500111888172518932#allposts/postNum=0 .-
5.-/Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/01/15-01-2016-5.html .-
6.-/ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 27/01/2016 , κεφάλαιο 6ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/27012016.html .-
7ον ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016 , κεφάλαιο 7ο : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/01/27-2016.html .- ~
8ο μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 03 Φεβρουαρίου 2016 , κεφάλαιο 8ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html .-
9o μέρος : Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 05 Φεβρουαρίου 2016 : 9ο μέρος -κεφάλαιο: http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/02/05-2016.html .-
8.~ 8ο μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 03 Φεβρουαρίου 2016 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html
9.~ 9ο μέρος Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 05 Φεβρουαρίου 2016 : 9ο μέρος –κεφάλαιο :
10 ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016 : 10ο κεφάλαιο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/16-2016.html .-
11.- ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : { Ενδέκατο 11ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/08-2016.html .-
12.- ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 , { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
13 .- ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
14.-
*** ~ { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος }Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας : ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 .-
Ανάληψη Λειβαδιάς -Ελικώνα
Τοξότες Ξάνθης Νέστος
Λήμνος νησί
Κυπαρίσσι Γρεβενών
Σπόα Καρπάθου
Ροδαυγή Άρτας
Ρέθυμνο Κρήτης
Παραλίες στα Χανιά Κρήτης
Φασκομηλιά Θεσπρωτίας
Πλαταριά Θεσπρωτίας
Βαβούρι Θεσπρωτίας
Μελισσόπετρα Ιωαννίνων
***{ Δέκατο-τρίτο 13ο Κεφάλαιο -μέρος }Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας : ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 } : Α/ .- Νομός Πέλλας Β/.- Ν. Ημαθίας
Χιονοδρομικό Κέντρο Βόρρα ή Καϊμάκτσαλαν Ν. Πέλλας
Όρος Βόρρας ή Καϊμακσαλάν
Παραδοσιακός οικισμός Παλαιού χωριού Αγίου Αθανασίου ή Tσέγανη
Το χωριό Νέος Άγιος Αθανάσιος
Λουτρά Πόζαρ Ν. Πέλλας
Το χωριό Άρνισσα στη λίμνη Βεγορίτιδα
Το χωριό Λουτράκι -Πόζαρ
Το χωριό Παναγίτσα Πέλλας
Το χωριό Κερασιά Έδεσσας
ΕΔΕΣΣΑ Ν. Πέλλας
Η Νάουσα Ν. Ημαθίας
Η Αριδαία Ν. Πέλλας
Χωριό ο Μεγαπλάτανος Ν. Πέλλας
Το χωριό Όρμα
Τα Γιαννιτσά
Η Αρχαί Πέλλα
*** 1./~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
~ 08 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Πρώτο μέρος-κεφάλαιο 1ο :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-
2./ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , 2 Ιανουαρίου 2016 , Δεύτερο μέρος-κεφάλαιο 2ο : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/01/blog-post.html .-
3,-/ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας κεφάλαιο 3ο :
Μέρος 3ο Τρίτο :
http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/14-2016-3.html .-
4./ Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας , κεφάλαιο 4ο ,
Μέρος 4ο Τέταρτο :https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7500111888172518932#allposts/postNum=0 .-
5.-/Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/01/15-01-2016-5.html .-
6.-/ ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 27/01/2016 , κεφάλαιο 6ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/01/27012016.html .-
7ον ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις , Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016 , κεφάλαιο 7ο : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/01/27-2016.html .- ~
8ο μέρος :Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 03 Φεβρουαρίου 2016 , κεφάλαιο 8ο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/03-2016.html .- 8ο μέρος : Θεματολογία από τις περιηγήσεις-βόλτες στις ομορφιές της Ελλάδα μας :
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 05 Φεβρουαρίου 2016 : 9ο μέρος -κεφάλαιο: http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/02/05-2016.html .- ~ 10~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016 : 10ο κεφάλαιο : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/02/16-2016.html .- 11.- ~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : { Ενδέκατο 11ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/08-2016.html .-
12.- ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 , { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
13 .- ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
14.-ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις 14ο Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/14-30-2016.html .-
15.. ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τετάρτη 04 Μαϊου 2016 15ο κεφάλαιο : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/05/04-2016-15.html .-
16.- ~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Πέμπτη Μαϊου 2016 16ο κεφάλαιο : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/05/2016-16.html .-
~ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 :
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 01 Μαρτίου 2016 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-01-2016.html .-
~ΥΓΕΙΑ γιά ΟΛΟΥΣ μας Τρίτη 01 Μαρτίου 2016 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/03/01-2016.html .-
~Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτη 02 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-02-2016.html .-
~ Η εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τσικνο-Πέμπτη 03- Μαρτίου 2016
~ : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-03-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 04 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-04-2016.html .-
~Στο αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Παρασκευή 04 Μαρτίου 2016 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-04-2016.html .-
~Αθλητικό Σαββατοκύριακο 05 και 06 Μαρτίου 2016 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr / .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σάββατο 05 Μαρτίου 2016 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-05-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Κυριακή 06 Μαρτίου 2016: http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-06-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα 07 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-07-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 08 Μαρτίου 2016: http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-08-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-08-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-08-2016.html .-
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Τρίτη 08 Μαρτίου 2016 : { Ενδέκατο 11ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/08-2016.html .-
~Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτη 09 Μαρτίου 2016 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-09-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Πέμπτη 10 Μαρτίου 2016: http://snsarfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-10-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-11-2016.html .-
~ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ μας , Παρασκευή 11Μαρτίου 2016 , Α.- ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΑΜΕΣΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 , { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
~ΥΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ μας , Παρασκευή 11Μαρτίου 2016 , Α.- ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΑΜΕΣΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
~ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 , { Δωδέκατο 12ο Κεφάλαιο -μέρος } : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/11-2016.html .-
~Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σάββατο 12 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-12-2016.html .-
~ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 12 και 13 Μαρτίου 2016 : 'Όλες οι Αθλητικές Ειδήσεις της εβδομάδας σε μιά σελίδα !!! : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/03/12-13-2016.html .-
~Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Κυριακή 13 Μαρτίου 2016 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-13-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης , Arfara News , Κυριακή 13 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-13-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Καθαρή Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-14-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 15 Μαρτίου 2016 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-15-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016 : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-16-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-17-2016.html .-
~ Στο αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-17-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 18 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-18-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 18 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-18-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Παρασκευή 18 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-18-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σάββατο 19 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-19-2016.html .-
~ Αθλητικό Σάββατο-κύριακο 19 , 20 και 21 Μαρτίου 2016 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/03/19-20-21-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Κυριακή 20 Μαρτίου 2016: http://stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-20-2016.html .- ~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-21-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 22 Μαρτίου 2016 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-22-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Τρίτη 22 Μαρτίου 2016 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-22-2016.html .-
~ Το αγιάζι της ενημέρωσης Arfara News Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-23-2016.html .-
~ ΥΓΕΙΑ γιά ΟΛΟΥΣ μας Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/03/23-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016 : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-24-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης 25 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-25-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σ/Κ 26 και 27 Μαρτίου 2016 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-26-27-2016.html .-
~ ΥΓΕΙΑ γιά ΟΛΟΥΣ μας Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/03/23-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016 : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-24-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης 25 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-25-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Σ/Κ 26 και 27 Μαρτίου 2016 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-26-27-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης 28 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-28-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 29 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-29-2016.html .-
~ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 26 και 27 Μαρτίου 2016 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/03/26-27-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτης 30 Μαρτίου 2016 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-30-2016.html .-
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις {Δέκατο-τρίτο 13ο Κεφάλαιο -μέρος } Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
~
*** Συνεργάτης σε (10) Ιστολόγια Αναρτήσεων:
1. STAMOS
-ARFARA -GREECE,
2. Arfara-Messinias-
asteras-arfaron ,
3. Stamos
Arfara Messinias Greece ,
4. ARFARA - KALAMATAS ,
5. ASTERAS ARFARON
2011 ,
6. Arfara-Messinias 2 ,
7. stamos-dynami ,
8. Arfara-Messinias ,
9. Arfara-Messinias 1 -
FOTOS ,
10. vlasios ,11. ΑΡΦΑΡΑ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ,12. http://arfara-messinias-stamos-2010 , ~13. http:// arfara-messinias-news.blogspot.com ,14. http://dimmetop.arfara.blogspot.com , 15. http:// arfara-messinias-news.blogspot.com , https://www.facebook.com/panathinaikokoinima , ^ STAMOS -ARFARA -GREECE ,^ stamos-dynami ,^ Arfara-Messinias ,^, Arfara-Messinias 1 - FOTOS ,http://dimmetop.arfara.blogspot.com , ^ Arfara-Messinias 2 ,
~
*** BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:
1. - Stamatios Skoulikas = Stamatios Skoulikas , http://www.youtube.com/stamos01 , 4600 Video. - Σταματης Σκουλικας
2. - Stamos Skoulikas = Stamos Skoulikas
http://www.youtube.com/stamatios01 , 2875 video. σταμος σκουλικας ,
3. - Vlasis Skoulikas = Vlasis Skoulikas , +Stamos ,.
http://www.youtube.com/vlasiskal . = 2875 video. - https://plus.google.com/u/0/+VlasisSkoulikas/posts?csrc=yt&cfem=1 ,.- - βλάσης σκούλικας ,
Σύνολον 10.355 βίντεο .-
~ http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home , 4812 /. - https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas ,
https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258 , 590 / - https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas .- ,
https://www.facebook.com/arfarakalamatasmessinias , = ARFARA MESSINIAS 1.572 Arfara Kalamatas Messinias | Facebook ,
*** https://www.facebook.com/SYLLOGOS.ARFARON.AG.THEODOROI , «ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ «ΑΡΦΑ ΡΩΝ.- 568 -
https://twitter.com/ , Skoulikas
@stamos01 . ,, http://messinia1234.com/?page_id=937 ,
~ https://www.facebook.com/pages/agios-floros/257560450948935 510. - ΑΓΙΟΣΦΛΩΡΟΣ
~ https://www.facebook.com/profile.php?id=100009016280105 .- = Βρωμόβρυσης Σύλλογος ΔΑΓΡΕ 139 .-
*** http://www.twitter.com/stamos01/ , 685/502/28 , 20,5 χιλ./261 / 11 .-
~
~ Φωτογραφίες Καρδαμύλη Μεσσηνίας 2016 :
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τρίτη 29 Μαρτίου 2016 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-29-2016.html .-
~ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 26 και 27 Μαρτίου 2016 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/03/26-27-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης Τετάρτης 30 Μαρτίου 2016 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2016/03/arfara-news-30-2016.html .-
~ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ Από τις δικές μας περιηγήσεις {Δέκατο-τρίτο 13ο Κεφάλαιο -μέρος } Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2016/03/30-2016.html .-
~
*** Συνεργάτης σε (10) Ιστολόγια Αναρτήσεων:
1. STAMOS
-ARFARA -GREECE,
2. Arfara-Messinias-
asteras-arfaron ,
3. Stamos
Arfara Messinias Greece ,
4. ARFARA - KALAMATAS ,
5. ASTERAS ARFARON
2011 ,
6. Arfara-Messinias 2 ,
7. stamos-dynami ,
8. Arfara-Messinias ,
9. Arfara-Messinias 1 -
FOTOS ,
10. vlasios ,11. ΑΡΦΑΡΑ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ,12. http://arfara-messinias-stamos-2010 , ~13. http:// arfara-messinias-news.blogspot.com ,14. http://dimmetop.arfara.blogspot.com , 15. http:// arfara-messinias-news.blogspot.com , https://www.facebook.com/panathinaikokoinima , ^ STAMOS -ARFARA -GREECE ,^ stamos-dynami ,^ Arfara-Messinias ,^, Arfara-Messinias 1 - FOTOS ,http://dimmetop.arfara.blogspot.com , ^ Arfara-Messinias 2 ,
~
*** BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:
1. - Stamatios Skoulikas = Stamatios Skoulikas , http://www.youtube.com/stamos01 , 4600 Video. - Σταματης Σκουλικας
2. - Stamos Skoulikas = Stamos Skoulikas
http://www.youtube.com/stamatios01 , 2875 video. σταμος σκουλικας ,
3. - Vlasis Skoulikas = Vlasis Skoulikas , +Stamos ,.
http://www.youtube.com/vlasiskal . = 2875 video. - https://plus.google.com/u/0/+VlasisSkoulikas/posts?csrc=yt&cfem=1 ,.- - βλάσης σκούλικας ,
Σύνολον 10.355 βίντεο .-
~ http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home , 4812 /. - https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas ,
https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258 , 590 / - https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas .- ,
https://www.facebook.com/arfarakalamatasmessinias , = ARFARA MESSINIAS 1.572 Arfara Kalamatas Messinias | Facebook ,
*** https://www.facebook.com/SYLLOGOS.ARFARON.AG.THEODOROI , «ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ «ΑΡΦΑ ΡΩΝ.- 568 -
https://twitter.com/ , Skoulikas
@stamos01 . ,, http://messinia1234.com/?page_id=937 ,
~ https://www.facebook.com/pages/agios-floros/257560450948935 510. - ΑΓΙΟΣΦΛΩΡΟΣ
~ https://www.facebook.com/profile.php?id=100009016280105 .- = Βρωμόβρυσης Σύλλογος ΔΑΓΡΕ 139 .-
*** http://www.twitter.com/stamos01/ , 685/502/28 , 20,5 χιλ./261 / 11 .-
~
~ Φωτογραφίες Καρδαμύλη Μεσσηνίας 2016 :
